تامین بیش از ۹۰ درصد دانه های روغنی از طریق واردات/ برنامه ریزی ۱۰ ساله برای خودکفایی
رئیس کنسرسیوم و مرکز تحقیقات امنیت غذایی با تاکید بر اینکه باید تلاش کنیم نیاز به واردات را کاهش دهیم تصریح کرد: بیش از 90 درصد غلات مورد نیاز وارداتی و بیش از 100 هزار تن از طریق طرح تولید داخلی وزارتخانه تامین می شود. جهاد کشاورزی سالیانه بیش از 300 هزار تن خواهد بود و طی برنامه 10 ساله می توانیم 70 درصد وابستگی خود را به واردات کاهش دهیم.
به گزارش میجیکدر روزهای گذشته یکی از موضوعاتی که در اخبار مطرح شده قیمت روغن و کمبود این محصول در بازار است که به گفته دبیر ستاد امنیت غذایی وزارت جهاد کشاورزی یکی از دلایل آن این موضوع افزایش قیمت جهانی نفت است که طبیعتاً بر سهم تأثیر می گذارد و سقف برای کالای اساسی و همچنین قیمت این محصول در نظر گرفته می شود.
دلیل دیگر کمبود مواد اولیه و دانه های روغنی است که با وجود نیاز شدید به تولید داخلی برای کاهش واردات از حداقل تولید داخلی حمایت نمی شود و کشاورزان به جای کاشت محصولات لازم به کشت روی می آورند. محصولاتی مانند صیفی جات گوجه فرنگی هندوانه و … که هر دو به دلیل تولید بالا به منابع آبی و خاکی کشور آسیب می رسانند و به ضایعات تبدیل می شوند اما به دلیل درآمد بالا کشاورزان. آنها کشت را ترجیح می دهند.
به گفته مدیرعامل اتاق اصناف کشاورزی مواد اولیه کارخانجات و صنایع برای داشتن تولید مناسب تولید نمی شود و در چنین شرایطی ناچاریم میزان تولید داخل را کاهش دهیم و نیازهای مردم را تامین کنیم. کشور از طریق واردات در چنین شرایطی که مشکلات سیاسی وجود دارد یا قیمت ارز افزایش می یابد و قیمت های جهانی بین 30 تا 35 درصد افزایش یافته است برای واردات با مشکل مواجه می شویم. به طور کلی تناقضات زیادی وجود دارد و تولیدکنندگان ما سردرگم هستند و نمی توانند مواد اولیه لازم را تهیه کنند.
با توجه به مطالب ارائه شده و نظرات مسئولان و کارشناسان در این خصوص افزایش تولید داخلی و کاهش نیاز به واردات بسیار حائز اهمیت است تا در بلندمدت بتوانیم دانه های روغنی و روغن مورد نیاز کشور را به میزان قابل توجهی تامین کنیم. هزینه کمتر این مقاله به بررسی مشکلات واردات و تامین دانه های روغنی در داخل کشور و راهکارهای مناسب برای افزایش تولید داخلی می پردازد.
بیشتر بخوانید:
افشین اسماعیلی فر – رئیس کنسرسیوم و مرکز تحقیقات ایمنی مواد غذایی – در گفت وگو با میجیک. وی با توجه به واردات بالای دانه های روغنی در کشور و لزوم افزایش تولید داخلی برای رسیدن به امنیت غذایی و خودکفایی درباره اهمیت کشت دانه های روغنی در کشور گفت: تولید دانه های روغنی برای ما از دو جهت حائز اهمیت است. اول این که دانه های روغنی به ویژه سویا برای مصرف خوراک دام و به ویژه برای بخش بزرگی از خوراک طیور مهم هستند. در مورد اخیر پس از فرآوری و استخراج روغن کاربرد مهم و بالایی برای غذای انسان دارد. نکته مهم این است که محصول اصلی استخراج شده از دانه های روغنی روغن خام است که باید تصفیه شود و در بازار به دست مصرف کنندگان برسد و سپس به عنوان روغن خوراکی به دست مصرف کنندگان برسد.
لزوم اجرای الگوی کشت کشور با توجه به منابع آبی کشور
وی با بیان اینکه بیش از 90 درصد بذر مورد نیاز از طریق واردات تامین می شود گفت: با توجه به اهمیت این محصول در امنیت غذایی رشد و تولید آن در کشور حائز اهمیت است و این موضوع اساسی است. خودکفایی و امنیت غذایی به ما می دهد اما برای رسیدن به این اهداف در بلندمدت باید در کوتاه مدت میان مدت و بلندمدت برنامه بزرگی در این زمینه داشته باشیم و این برنامه ها نیز اجرایی شود.
اسماعیلی فر ضمن تاکید بر اینکه مشکل منابع آب متغیر در کشت دانه های روغنی تاثیرگذار است گفت: به دلیل اهمیت منابع آبی در سال های اخیر محققان و کارشناسان این حوزه موفقیت در این زمینه را توصیه کرده اند. . شما باید الگوی کشت کشور را با توجه به امکانات پتانسیل و به ویژه ذخایر آبی کشور برنامه ریزی کنید تا بتوانیم منبع اصلی آب خود را برای محصولات استراتژیک به ویژه گندم و دانه های روغنی اختصاص دهیم.
وی ادامه داد: اما نکته بعدی استفاده از بذرهای فنی اصلاح شده با قدرت فرآوری بسیار بالا و تولید محصول در زمینه تولید روغن است که بسیار حائز اهمیت است. با بهینه سازی مکانیزاسیون و از همه مهمتر وضعیت اقتصادی فعلی تولید این دانه های روغنی با توجه به قیمت تمام شده از نظر حساسیت و فنی بودن محصول باید بتوانیم شرایط کشت را برای تولیدکنندگان فراهم کنیم. این محصول به صرفه است.
تولید سالانه بیش از 100 هزار تن دانه روغنی در کشور
رئیس کنسرسیوم و پژوهشکده ایمنی مواد غذایی افزود: طبق آخرین اطلاعات سالانه بیش از 100 هزار تن دانه روغنی در کشور تولید می شود که عمدتاً در تولید کلزا متمرکز است و این نشان می دهد که علیه دولت پیش بینی وزارت جهاد کشاورزی در تلاش است تا با این کار تولید را به بیش از 300 هزار تن در سال برساند. نکته مهم این است که بیش از 95 درصد نفت خام ما وارداتی است و سه میلیون تن کلزا وارد می شود تقریباً 100 درصد وارداتی است.
وی ادامه داد: سه محصول استراتژیک و مهم در سفره های مردم وجود دارد که شامل آرد روغن شکر گوشت قرمز گوشت سفید لبنیات و … است که به دانه های روغنی و به طور کلی روغن بستگی دارد بنابراین می توانیم. ما خودمان را به سمت تولید دانه های روغنی می بریم اساسا به امنیت غذایی کشور و سبد مصرف خانوار کمک خواهیم کرد.
کدام دانه های روغنی برای کم آبی و خشکسالی در ایران مناسب هستند؟
اسماعیلی فر در پاسخ به اینکه با توجه به شرایط اقلیمی و کمبود آب مناسب ترین بذر برای کشت در کشور است که می تواند سرما و گرمای ناگهانی و طولانی مدت و همچنین کمبود آب را تحمل کند گفت: مناسب ترین بذرهایی که در حال حاضر هستند. به دستور کاریا وزارت جهاد کشاورزی کلزا و گلرنگ است. با توجه به اینکه گلرنگ از گونه های بومی ایران است و به آب کمتری نیاز دارد شایسته است برای بهبود این محصول و تولید آن سرمایه گذاری کنیم. «کاملینا» نیز یکی از محصولات جدیدی است که نیاز آبی کمتری نسبت به محصولات فعلی در دستور کار دارد. کاملینا بسیار کم آب است و خشکسالی و گرما را تحمل می کند در برابر سرما نیز مقاوم است دوره رشد کوتاهی دارد از طرفی بذرها در آن مدت می ریزند و برداشت نمی شوند که مزیت بزرگی محسوب می شود. و دانه ها را می توان در کشورهای مختلف با آب و هوای متفاوت کشت کرد
طرح گذشته برای خودکفایی در تولید دانه های روغنی از کجا آمده است؟
وی در پاسخ به این سوال که چرا از سال های گذشته که آمار عرضه نفت از طریق واردات کمتر از سال های جاری است اقدامی برای رسیدن به این خودکفایی صورت نگرفته است؟ آیا به این دلیل است که برنامه ای وجود ندارد؟ وی تاکید کرد: ما نمی توانیم شعار استقلال سیاسی جمهوری اسلامی داشته باشیم اما سفره ما به واردات بستگی دارد و باید تلاش کنیم در این زمینه نیز مستقل و غیر ضروری باشیم. ما می توانیم با برنامه ریزی مناسب در عرض 10 سال 70 تا 75 درصد نیاز واردات خود را کاهش دهیم. اما واقعیت این است که روند واردات نه به دلیل عدم وجود برنامه بلکه به دلیل شکست طرح قبلی در حال افزایش است. محدودیت هایی وجود دارد که مثلاً این برنامه با دیگر سیاست های کلان وزارت جهاد کشاورزی همخوانی ندارد مثلاً با سرمایه گذاری در دانه های روغنی می توان کشت گندم را کاهش داد.
رئیس مرکز تحقیقات کنسرسیوم و امنیت غذایی در پایان تصریح کرد: این زمانی است که تناوب گندم و کلزا در دنیا به اثبات رسیده است یعنی کشت هر مورد می تواند اثر بهینه و فزاینده ای داشته باشد. در مورد کشت و تولید محصول بعدی؛ بنابراین برخی برنامه ها باعث اختلال در کار می شود و در واقع نمی توانیم در این زمینه موفق باشیم.
انتهای پیام