قدرت‌نمایی متخصصان ایرانی در نانوتکنولوژی / صادرات محصولات نانویی ایران به ۵۰ کشور جهان

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ظهور نانوتكنولوژي از دهه 1980 در جامعه علمي جهان آغاز شد و از سال 2000 به طور جدي توسط كشورهاي پيشرو در اين زمينه پيگيري شد. با پایه گذاری و توسعه تحقیقات نانوتکنولوژی، اولین سالها در دهه 2010 کاربرد اقتصادی فناوری نانو آغاز شد.

ایران چهارمین کشور جهان در فناوری نانو است

شواهد تاریخی نشان می دهد که ایرانیان در قرن چهارم تا هفتم از نانوذرات نقره و مس برای تزیین سفال ها استفاده می کردند، نتایج تحقیقات روی لعاب مورد استفاده در سفال های ایران از قرن چهارم تا هفتم را در قالب مقاله ای منتشر کردند. با توجه به نتایج این تحقیق، وجود نانوذرات نقره و مس در لعاب مورد استفاده در تزئین سفال در قرون چهارم تا هفتم هجری قمری باعث ایجاد اثرات رنگی متنوعی در سفال ها شد.

معضل نانو برای اولین بار در سال 1379 در کشورمان مطرح شد و در 25 شهریور 1361 ستاد ویژه توسعه فناوری نانو تشکیل شد. علاوه بر این سند بلندمدت توسعه فناوری نانو در تاریخ 14 مرداد 1383 به تصویب دولت رسیده است. بر اساس گزارش رئیس ستاد ملی نانو، کشورمان در سال 1380 تنها 22 مقاله بین المللی را در … حوزه نانو اما در سال 2019 با انتشار بیش از 12 هزار مقاله بین المللی در این زمینه ارتقا یافت. از رتبه 57 تا رتبه 4 جهان و در آخرین رده بندی در بین 7 کشور رتبه اول جهان قرار گرفته است. همچنین دانشمندان کشورمان 2 پتنت ثبت شده در سال 2001 در حوزه نانو را به 260 اختراع در سال 2019 رساندند که 24 درصد از پتنت های ثبت شده جهان را شامل می شود.

استفاده گسترده از فناوری نانو؛ از پزشکی تا امنیت

نانوتکنولوژی توانایی تولید مواد، دستگاه ها و سیستم های جدید در سطح مولکولی و اتمی (1 تا 100 نانومتر) است، نانومتر واژه ای یونانی است که به معنای کوچک است و برابر با یک میلیارد متر یا حدود یک هشتاد هزار قطر است. یک تار مو یا به اندازه ده اتم هیدروژن. از آنجایی که یک اتم حدود 10 نانومتر است، از این اصطلاح برای مطالعه کلی ذرات و مولکول های اتمی استفاده می شود. به عبارت ساده تر، فناوری نانو استفاده از ذرات در ابعاد نانو است و در مقیاس نانو، خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی اتم ها و مولکول های جداگانه با خواص جرمی ماده متفاوت است.

انسان با استفاده از فناوری نانو و دستکاری آرایش کوچکترین اجزای ماده (یعنی اتم ها و مولکول ها) و بهره گیری از خواصی که در این مقیاس دیده می شود، سعی می کند مولکول ها را به گونه ای تغییر دهد که وقتی بدن از این مولکول ها ساخته شده است، همه چیز دارای خواص مولکولی ذکر شده و ماده اصلی است. به این ترتیب، با کاهش مواد و تجهیزات، محصولاتی به دست می‌آوریم که کوچک‌تر، سبک‌تر، سریع‌تر، بالاتر و ارزان‌تر هستند. برای نانوتکنولوژی، کاربردهایی در زمینه های مختلف از غذا، دارو، تشخیص پزشکی و بیوتکنولوژی گرفته تا الکترونیک، کامپیوتر، ارتباطات، حمل و نقل، انرژی، محیط زیست، مواد، هوافضا و امنیت ملی به ثبت رسیده است.

اهمیت این فناوری برای کشور در خلق ثروت و قدرت، همگرایی سایر حوزه های علم و فناوری و هم افزایی و افزایش اثربخشی سایر علوم و فنون است. به عنوان مثال، در ایالات متحده، نانوتکنولوژی پس از برنامه ریزی برای ارسال انسان به ماه، بیشترین بودجه را از دولت فدرال دریافت کرد. علاوه بر این، دولت این کشور در سال 2004 حدود 1.6 میلیارد دلار برای فناوری نانو هزینه کرد که دو برابر بودجه پروژه ژنوم انسانی در اوج آن است.

محصولات نانویی ایران به 50 کشور جهان صادر می شود

تولید محصولات مبتنی بر فناوری نانو از اواخر دهه 80 به صورت محدود آغاز شد و از ابتدای دهه 90 به طور جدی در دستور کار قرار گرفت، به طوری که امروز 300 شرکت دانش بنیان فعال در کشور، 715 نوع محصول فناوری نانو را به 50 مورد صادر می کنند. کشورهای جهان در 20 منطقه صنعتی استفاده می کنند. این در حالی است که متخصصان در کشور ما در ابتدا حدود 250 نوع قلم با فناوری نانو تولید کردند اما به مرور این تعداد به 500 قلم رسید و هم اکنون حدود 715 نوع دستاورد با کمک فناوری نانو تولید می شود.

ایران تاکنون توانسته ۴ استاندارد بین المللی ISO در حوزه فناوری نانو را به ثبت برساند. همچنین لازم به ذکر است که کشور ما یکی از کشورهای پیشگام در این فناوری است و در این زمینه به موازات آلمان و چین فعالیت می کند. نانو می تواند منشأ «اقتصاد مقاومتی» باشد و با برنامه ریزی 10 ساله صادرات نانو از نفت پیشی بگیرد.

برخی از دستاوردها مختص فناوری نانو هستند

چندین شرکت دانش بنیان در چهاردهمین نمایشگاه نانو سال گذشته (1402) شرکت کردند و برخی از محصولات دارای مجوزهای بین المللی و نتایج عملی موفقی هستند.

کیت نانونی تشخیص سرطان کولون
«فاطمه قیومی» نخبه ایرانی در شرکت “ساژه بیودیاگنوزیس” از محصولی برای تشخیص سرطان روده بزرگ با کیت نانو خبر داد و اظهار داشت: حساسیت کیت تشخیصی ما بیش از 90 درصد و مثبت و منفی کاذب تقریبا صفر است، در حالی که کیت ها در تاریخ عرضه می شوند. در بازار حساسیت 40 درصدی دارند، اما برای بهبود کارایی، کیت جدیدی با استفاده از نشانگر پیروات کیناز 2 تولید کردیم، در این راستا توانستیم مجوز ثبت اختراع آمریکایی را برای تولید آنتی بادی ها و نانوذرات طلا دریافت کنیم. و این کیت در حال حاضر در بیمارستان‌های طالقانی و شریعتی استفاده می‌شود. پس از تکمیل آزمایشات بالینی، این کیت سال آینده وارد بازار خواهد شد.”

تست زردی پوست نوزاد در منزل
راضیه طباطبایی، پژوهشگر مهندسی شیمی ایران وی امکان آزمایش زردی نوزاد را در منزل نشان داد و گفت: حسگر پوشیدنی طراحی کرده ایم که چسب مخصوصی روی پوست ایجاد می کند که بدون نیاز به خونگیری و مراجعه به آزمایشگاه و بیمارستان در منزل قابل استفاده است. همچنین اپلیکیشن مخصوصی طراحی شده است که با اتصال به اینترنت داده های مربوط به زردی نوزاد را به صورت لحظه ای به پزشک نمایش می دهد و به همین دلیل ما با موفقیت به آن دست یافته ایم ثبت اختراع آمریکا، فاز حیوانی این پروژه به پایان رسیده و به تازگی وارد فاز بالینی شده ایم.

تصفیه فاضلاب پالایشگاه با ماژول های غشایی نانو
“امیر پورخلیل” عضو هیئت مدیره شرکت دانشبانیان ستارگان نوآور سپهر پارس به نکاتی در خصوص تصفیه فاضلاب پالایشگاه اشاره کرد و خاطرنشان کرد: ماژول ممبران کاربردهای مختلفی دارد و اندازه کوچک آن در دیالیز و حوزه پزشکی کاربرد دارد که به عنوان مثال یکی از این نمونه ها مختص یک فرآیند صنعتی به نام است. پالایش “با استفاده از کاستیک” که به عنوان جاذب در پالایشگاه ها استفاده می شود و به دلیل اینکه ماده تولید شده پس از جذب نمی تواند از نظر محیطی در داخل ماژول غشایی ما که به عنوان تماس بین آن استفاده می شود از بین برود دو فاز واکنش.»

در زیر به برخی دیگر از دستاوردهای متخصصان کشورمان در حوزه فناوری نانو می پردازیم که عبارتند از:

با توجه به کاربردهای فراوان نانوتکنولوژی برای ارتقای سلامت و بهینه سازی امور صنعتی و غیره، مسئولان کشورمان انتظار دارند که بودجه و امکانات دیگری را برای استعدادها و متخصصان خوب کشورمان نیز مانند کشورهای توسعه یافته از مسیر تولید مهیا کنند. از محصولات مبتنی بر دانش نانو می توانیم وارد بازار جهانی شویم تا کالاهای استراتژیک خوبی برای کشورمان بسازیم.

انتهای پیام