قطب گل ایران محلات ملقب به هلند ایران
باغ محلات (هلند ایران) و خرید عمده گل آپارتمانی
باغ گل محلات حدود ۳۰۰مجموعه گلخانه میباشد که یکی از اماکن توریستی میباشد این شهر آرامیده در آغوش گل ها زرد میخک و شقایق های سرخ وحشی؛ “محلات” از توابع استان مرکزی، به دلیل شهرتش در پرورش گیاه زینتی به “هلند ایران” معروف شده است. این شهر به دلیل قرار گرفتن در دامنه کوهستان، وجود باغ ها، مزرعه های پروش گیاه زینتی و همچنین دور بودن از مراکز و کارخانه های آلاینده هوا، از سوی گردشگران خارجی به “بهشت افسانه ای” نیز شهرت پیدا کرده است.
محلات با داشتن چیزی حدود ۹۰۰ هکتار اراضی زیر کشت، به عنوان شهر گل ایران و بهترین مکان جهت خرید گل عمده مطرح شده و نکته جالب اینکه اغلب گلفروش هایی که در پایتخت و شهر های دیگر وجود دارند نیز “محلاتی” هستند. محلاتی ها که در جنوب شرقی استان مرکزی زندگی می کنند، از سال های دور در پرورش انواع گل پیشقدم بوده اند. در همین حال سالانه بیش از ۲۲ ملیون شاخه گل گلدانی و شاخه ای از گلخانه ها و اراضی گل خیز محلات تنها به بازار کشور عرضه می شود.
در یکهزار هکتار از گلزارهای این شهرستان ۱۲۰ نوع گل از گونه های میخک، گلایل ، مریم، داوودی، زنبق، کاکتوس، مینا، رز، پتوس، محبوبه شب، ختمی،انواع زنجیره مو، پاپیتال، نیکوس، بنجامین، دیفن باخیا، انواع بذر بنفشه و انواع درخجه های گل آور و … پرورده می شود. در حال حاضر افزون بر ۳ هزار نفر به صورت رسمی در قالب ۷۰۰ واحد تولید و پرورش گل و گیاهان زینتی در شهرستان محلات مشغول به کارنند. پیشینه ای به وسعت گلکاری ایران پرورش گل در محلات، از پیشپنه دیرینه ای برخوردار است، به گونه ای که سابقه پرورش گل در محلات نزدیک به پرورش گل در ایرران است. تاریخچه گلکاری در ایران به ۸۵ سال پیش باز می گردد.
نخستین بار فردی مسیحی از اهالی تهران به نام “پرتیوار” که گلکاران محلات معتقدند از هلنی های مقیم پایتخت بوده است، به اتفاق چند نفر از هموطنانش در باغ خود در تهران با وارد کردن بذر گل از هلند اقدام به پرورش گل در ایران کرد. سرکارگر استخدام شده از سوی “پرتیوار” از اهالی محلات به نام “یحیی خان” بود که در آن سالها برای کار به تهران رفته و پس از بازگشت به دیار خود، کشت گل ها را در محلات به شکلی حرفه ای رواج داد. به گواهی تاریخ تا ابتدای دهه ۱۳۴۰ تعداد کارگران گل در محلات چهار نفر و در فاصله سالهای ۴۰ تا ۷۵ تعداد واحد های گلخانه ای ۲۵ واحد بود که در امر پرورش گل های آپارتمانی فعالیت داشتند. در حال حاضر نیز محلات به عنوان یکی از مراکز تولید انواع گل های زینتی در آسیا، از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
به عنوان نمونه جایزه برتر نمایشگاه بین المللی “اوزاکای” ژاپن که چهار سال پیش برگزار شد، به پرورش دهند گان گل “گلایل” محلات تعلق گرفت. جشنواره گل و گیاه، همه ساله و در اوایل شهریور ماه در شهرستان محلات برگزار می شود. در همین حال رضا مهربانی، مدیر عامل اتحادیه گل و گیاه کشور با بیان اینکه توامندی های محلات برای تولید گل و گیاه و صادرات آن بسیار بالاست، می گوید: شهرستان محلات در زمینه تولید گل های “پتوس و شیفر” مقام نخست کشور را داراست. به گفته این مقام مسئول، ایران یک صدم سطح زیر کشت گل و گیاه زینتی جهان را در اختیار دارد و شهرستان محلات بزرگترین تولید کننده گل و گیاه زینتی کشور است. پایانه ای برای گل ها کار احداث دهکده گل و گیاه محلات نیز با واگذاری به یکصد واحد تولیدی، مراحل اجرایی خود را می گذراند.
با این حال نبود امکانات مناسب تولیدی، از مهمترین مشکلات صادر کنندگان گل محلات است. در حال حاضر بیش از یکهزار و ۱۷۰ هکتار از اراضی شهرستان محلات به پرورش گل های گوناگون اختصاص یافته و در مجموع یک چهارم سطح زیر کشت گل کشور به این شهرستان تعلق دارد. شهرستان محلات به سبب آب و هوا و استعداد مناسب برای پرورش گل و گیاه، جایگاهی بکر برای صادرات و جذب بازارهای جهانی گل وگیاه است. به این دلیل وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بازرگانی باید نسبت به ایجاد زیر ساخت های تولید گل و گیاه، راه اندازی دهکده گل و و ایجاد پایانه گل توجه بیشتری به خرج دهند.
بازنگری در قوانین صادرات گل و گیاه، مشارکت بیشتر اتحادیه گل و گیاه کشور در زمینه بر پایی نمایشگاه های داخلی، اختصاص جوایز به تولید کنندگان فعال و نمونه در امر صادرات گل و گیاه، بهره گیری از فن آوری های جدید در تولید و پرورش گل و گیاه، تبدیل کشت سنتی به مکانیزه، سرعت بخشیدن به پروژه های تولیدی و ایجاد تسهیلات گمرکی و کاهش کارمزد تسهیلات بانکی، از دیگر مواردی است که می تواند در بهبود شرایط صنفی و حرفه ای گلکاران ایران موثر می باشد.
ضمن اینکه در محلات سالانه بیش از ۱۵۰ ملیون شاخه گل مانند سانسوریا صادر می شود اما از شاخصه های دیگر آین شهر، می توان به چشمه آب معدنی آن با قطر نیم متر و خروجی ۱۵ لیتر در ثانیه اشاره کرد که آب آن از دل کوه می جوشد و سپس به دریاچه ای در بوستان سرچمه واقع است می ریزد. در این دریاچه آبشاری قرار دارد که روزگاری نه چندان دور، تنها سنگ آسیاب محلات را به گردش در می آورد، اما جدای از طبیعت زیبای محلات، باید از مناطق تاریخی که این شهر را به عنوان شهر توریستی مطرح کرده است، نام برد.
سفر به محلات “قطب گل و گیاه”+ تصاویر و فیلم
استان مرکزی استانی در مرکز ایران است که بزرگترین شهر و مرکز آن کلانشهر اراک است و به عنوان پایتخت صنعتی ایران شناخته میشود و از شمال به استانهای البرز و قزوین، از غرب به استان همدان، از شمال شرقی به استان تهران از جنوب به استانهای لرستان و اصفهان و از شرق به استانهای قم و اصفهان محدود است.
این استان دارای مساحتی معادل 29٬530 کیلومتر مربع است که 1٬82 درصد از مساحت ایران را به خود اختصاص دادهاست و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، دارای 12 شهرستان، 23 بخش، 32 شهر، 66 دهستان، هزار و 394 آبادی دارای سکنه و 46 آبادی خالی از سکنه است.
استان مرکزی به سبب وجود کوههای مرتفع، مجاورت با حاشیه مرکزی ایران، همجواری با بخشی از منطقه حوض سلطان، کویر میقان و حوزه آبریز دریاچه نمک و همچنین قرار گرفتن در محل تلاقی دو رشته کوه البرز و زاگرس، دارای آب و هوایی متنوع است.
استان مرکزی به دلیل قرارگیری در مرکز کشور و مجاورت با حکومتهای بزرگ قبل از اسلام از اهمیت خاصی برخودار بود و به همین سبب شهرهایی که در منطقه وجود دارند از لحاظ تاریخی اهمیت پیدا کردهاند که از جمله این شهرها میتوان به اراک، کمیجان، نراق، آوه، آستانه، نیمور و ساروق، وفس، چهرقانوکرهرود اشاره کرد.
استان مرکزی از جمله استانهای نخبه پرور کشور است و تعداد مفاخر کشور بیش از 4500 نفر هستند که یک چهارم یعنی معادل 1100 نفر مربوط به استان مرکزی است و این امر نشانگر اهمیت خطه این استان در فرهیخته پروری است از این رو به این استان لقب بهشت مفاخر، سرزمین آفتاب و پایتخت مفاخر و مشاهیررا دادهاند.
موقعیت تاریخی، جغرافیایی و اقتصادی شهر محلات
شهرستان محلات با وسعتی معادل هزار و 996کیلومتر و جمعیتی معادل 53 هزار و 381 نفر در جنوب شرقی استان مرکزی قرار دارد و از شمال و شرق به شهرستان دلیجان و از جنوب و جنوب غرب به شهرستان خمین و استان اصفهان و از غرب به شهرستان اراک محدود میشود و مرکز آن شهر محلات و فاصله آن با مرکز استان 115 کیلومتر است.
این شهرستان دارای یک بخش به نام مرکزی، دو شهر به نامهای محلات و نیمور و 2 دهستان به نامهای خورهه و باقرآباد است.
محلات در روزگار هخامنشیان بخش کوچکی از ماد به شمار میرفته و این منطقه در دوره اشکانیان جزیی از ایالت والینشین ماد بزرگ محسوب میشده و در زمان سلوکیان این ناحیه مخصوصاً قسمت شمالی آن یعنی دهستان خورهه مورد توجه حکام یونانی بوده است، در دوران نخستین اسلامی این شهرستان جزو منطقهای بهشمار میرفته که به نام جبال یا کهستان خوانده میشده است.
همین منطقه در قرن چهارم هجری و بعد از تغییرات و تقسیمات منطقهای بهنام رستاق انار خوانده میشد و بعدها نیز محدوده 2 شهرستان خمین و محلات امروزی را تیمره گفتهاند که تیمره علیا خمین امروزی و تیمره سفلی محلات کنونی بوده است.
در محدوده کنونی شهرستان محلات نواحی خورهه و نیمور آثار به جا مانده نشان از قدمت تاریخی این منطقه دارد، چنانچه در مورد وجه تسمیه محلات نیز اختلاف نظر وجود دارد و برخی معتقدند محلات را به لحاظ داشتن چندین محله نامتجانس بدین نام نامیدهاند.
ساکنین کنونی محلات با زبان فارسی و لهجه محلی تکلم میکنند و سوغات آن گل، حلوا، گیوه و تریکو ایت و اقتصاد آن را کشاورزی و باغداری و سنگهای زینتی تشکیل میدهند.
مناطق نمونه گردشگری شهرستان محلات
منطقه آبگرم، سرچشمه محلات و محوطه تاریخی خورهه مناطق نمونه گردشگری شهرستان هستند که این مناطق به سبب ویژگیهای طبیعی و تاریخی و موقعیت محل و دارا بودن چشماندازهای طبیعی، چشمههای پرآب و آب معدنی گرم و فضای تاریخی و باستانی بهعنوان مناطق نمونه گردشگری انتخاب شدهاند.
جاذبه های طبیعی و مناطق نمونه گردشگری
آبگرم محلات: در شمال شرقی محلات و در دامنه ارتفاعات هزار و 635متری کوه خورزن مجموعهای از چشمههای طبیعی آبگرم و معدنی با آبدهی بالا قرار دارد که از اعماق زمین با درجه حرارت حداقل 50درجه سانتیگراد به سطح زمین جاری میشود.
این آبها که از روی مواد مذاب داخل زمین همراه با گازهای عمدتاً گوگردی به سطح زمین میآید دارای خواص مختلف طبی و درمانی بوده و آب این چشمه دارای ترکیبات سولفات کلسیک و ازته است و برای درمان بیماریهای نقرس، کبدی، کلیوی، صفراوی و دستگاه گوارش مورد استفاده قرار میگیرد، همچنین در گذشته برای درمان کچلی و امراض پوستی استفاده میشده است.
منطقه آبگرم در 15کیلومتری جاده محلات- دودهک واقع شده و این منطقه با مساحت 300هکتار جزء منطقه نمونه گردشگری است.
سرچشمه محلات- یکی از چشمههای پر آب طبیعی استان مرکزی سرچشمه محلات است که در شمال این شهر در دامنه رشته کوه هفتاد قله قرار دارد، مورخان عامل وجودی محلات را آب این چشمه میدانند.
با توجه به اینکه این سرچشمه در بلندترین نقطه شهری محلات قرار گرفته مکانی بسیار مناسب و خوش آب و هوای را برای گردشگران داخلی و خارجی فراهم کرده است که وجود درختان چنار کهن، صخرههای تراشیده شده و مکانهای زیبا در کنار آب سرچشمه که در داخل آبنماها و پارک تفریحی جاری است، مناظر دلنشینی را برای علاقه مندان به طبیعت و تفریح ایجاد کردهاست.
در مجموعه سرچشمه امکانات جدیدی از قبیل اقامتگاه، استراحتگاه، رستوران، کافیشاپ، سفرهخانه سنتی، شهربازی مرکز فروش گل و گیاه، مرکز نمایشگاهی و سکوهایی جهت نصب چادر و کمپینگ ساخته شده و این منطقه در مساحت 100 هکتاری جزء مناطق نمونه گردشگری قرار گرفته است.
روستای خورهه- روستای خورهه در شمال شرقی شهر محلات قرار دارد و از غرب به کوه سوراخ گاو و از جنوب به کوه خور زرین محدود میشود، این روستا در محدوده کوهستانی شمال شهر محلات استقرار یافته و آب و هوای آن در بهار و پاییز ملایم و مطبوع و در تابستان گرم و در زمستان سرد و خشک است.
معدن سنگ ساختمان در 3 کیلومتری روستا واقع شده و رودخانه فصلی خورهه از نزدیکی روستا عبور میکند و معبر منسوب به دوره سلوکی، پل و کاروانسرای صفوی از آثار مهم آن است. مردم روستای خورهه به زبان فارسی سخن میگویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
روستای خورهه در ناحیه مرتفعی واقع شده و مناظر وچشم اندازهای کم نظیری دارد، آب و هوای تمیز طبیعت سر سبز، معماری زیبای روستایی و آثار تاریخی کهن سبب شده تا هر سال عده کثری از گردشگران به این روستا سفر کنند.
از مناطق دیدنی آن شامل غار تاریخی سوراخ گاو، بنای باستانی معبد و میلهایی منسوب به دوره سلوکی، امامزاده خورهه اشاره کرد که محوطه اشکانی و معروف خورهه در کنار روستای خورهه جاذبهای طبیعی و تاریخی را رقم زده و سبب شده است تا این منطقه جزء مناطق نمونه گردشگری قرار گیرد.
بند آبی نیمور- رودخانه یا به قولی بند آبی موسوم به نیمور در حدود 8کیلومتری غرب بخش کو چکی به همین نام در کنار رودخانه لعلوار بنا گردیده است، که از آن باید به عنوان بند دست ساز نیمور نام برد.
اطراف این بند با شکوه آبی که دارای آبشار نسبتا مرتفعی است را سبزهزاران مناطق حاصلخیزی پوشش داده است که باید از آن بهعنوان یکی از جذابترین و جالب توجهترین نقاط طبیعتگردی محلات نام برد.
این بند آبی که در نزدیکی روستای کوچک باقرآباد قرار دارد را نیز باید از جمله آثار تاریخی و باستانی موجود در این ناحیه و دره لعلوار به حساب آورد که در بهار بسیار دیدنی و باشکوه است.