آیا صرافی ارز دیجیتال قانونی است؟

بیش از یک دهه از بازار ارزهای دیجیتال می گذرد و آنچه مهم است، شفاف سازی چارچوب های قانونی در زمینه تجارت ارزهای دیجیتال در ایران است. آیا خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران قانونی است؟ آیا قانون خاصی برای تجارت ارزهای دیجیتال در ایران وجود دارد؟ نظر قانونگذاران در مورد معاملات ارزهای دیجیتال چیست؟

قانون خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران

قبل از پرداختن به موضوع قوانین خرید و فروش ارزهای دیجیتال در ایران، باید به این نکته اشاره کرد که حتی کشورهای پیشرفته و در سطح جهانی نیز موضع خود را در این زمینه به وضوح بیان نکرده اند. قانونی شدن خرید ارزهای دیجیتال یکی از دغدغه های رایج دولت هاست. ماموریت ارزهای دیجیتال تخریب نهادهای متمرکز در اقتصاد و امور مالی است. عرضه پول به عنوان وسیله ای برای انتقال ارزش قبلاً در انحصار دولت ها بود و ارزهای دیجیتال این انحصار را شکستند و کنترل را به خود مردم دادند (البته نه برای همه ارزهای دیجیتال، بحث در این زمینه بسیار مفصل است. حوصله سر بر). بنابراین، واکنش طبیعی دولت ها، مخالفت با این حرکت است. به عبارت دیگر، نمی توان از دولت ها انتظار داشت که این فناوری را به راحتی اتخاذ کنند.

اما بلاک چین و ثمره آن، یعنی ارزهای دیجیتال، بخشی از فرآیند توسعه علمی بشر هستند و بسیاری بر این باورند که ظهور ارزهای رمزنگاری شده یک تغییر پارادایم در تاریخ زندگی بشر است که نمی تواند از گسترش آن جلوگیری کند. نتیجه این جلسات این است که اگر انتظار داریم دولت ها به راحتی این منطقه را به رسمیت بشناسند، احتمالاً انحصار و طمع دولت ها را برای حفظ «تمرکز قدرت» در نظر نگرفته ایم. و از سوی دیگر، اگر تصور کنیم که این حوزه توسط دولت ها از بین می رود، برتری علم در روند رشد انسان را فراموش کرده ایم. با این مقدمه به سراغ وضعیت حقوقی خرید و فروش ارزهای دیجیتال در کشورمان ایران می رویم.

تاریخچه قانون خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران

قوانین مربوط به خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران از اوایل سال ۱۳۹۶ آغاز شد. تا آن تاریخ قانون خاصی برای مبادله ارزهای رمزپایه وجود نداشت و به همین دلیل خرید و فروش ارزهای رمزپایه در ایران مانعی نداشت. با این حال، در اردیبهشت ۱۳۹۶، بانک مرکزی ایران خرید و فروش بیت کوین در ایران را ممنوع کرد. در این اطلاعیه آمده است: «ماهیت ارزهای مجازی آنها را به ابزاری برای پولشویی، تأمین مالی تروریسم و ​​به طور کلی انتقال پول بین مجرمان تبدیل می کند، بنابراین ممنوعیت استفاده از این ارزها به بانک ها نیز کشیده شده است». همانطور که می دانید، به نظر می رسد این قانون تا حد زیادی استفاده نشده است. از آنجایی که تراکنش‌های ارز دیجیتال در بستر بانک خاصی انجام نمی‌شود و در نتیجه این ممنوعیت هیچ مانعی برای فعالان این حوزه ایجاد نکرده است.

چه چیزی باعث نگرانی نمایندگان مجلس در ایران شده است؟

با نگاهی به سخنان اقشار مختلف مردم ایران، دغدغه های اصلی دولت در حوزه ارزهای دیجیتال را می توان در سوالات زیر از مجله پارت نیوز خلاصه کرد:

خروج ارز از کشور

کلمه کلیدی کارشناسان در زمینه قانونی یا غیرقانونی برای اعلام خرید و فروش ارزهای رمزنگاری شده در ایران خروج ارز است. مردم برای خرید بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال به صرافی های ارزهای دیجیتال در ایران مراجعه می کنند.این صرافی همچنین تعادل ارزهای رمزنگاری شده از بازارهای داخلی و بین المللی را فراهم می کند. یکی از نگرانی‌های اصلی بحث خروج ارز از کشور است. همین رویکرد منجر به اعلام فعالیت های غیرقانونی در بازار فارکس می شود.

تغییرات قیمتی بزرگ

یکی دیگر از نگرانی های اصلی مسئولان، نوسانات بالای قیمت در بازار ارزهای دیجیتال است. این ترس موجه است. ارزش بازار برخی از ارزهای دیجیتال به قدری پایین است که به راحتی می توان نوسانات چند صد درصدی قیمت را در یک روز مشاهده کرد. حتی بیت کوین که بزرگترین ارز رمزنگاری شده در بازار از نظر ارزش بازار است، گاهی اوقات نوسانات چند ده درصدی را در یک روز ثبت می کند. در چنین بازاری امکان تخریب سرمایه و زیان زیاد افزایش می یابد.

پولشویی و معاملات مشکوک

نه تنها در ایران، بلکه در سراسر جهان یکی از دغدغه های اصلی دولت ها در پذیرش ارزهای رمزنگاری شده، غیرقابل شناسایی بودن تراکنش ها و ناآگاهی مردم در این بازار است. با توجه به ماهیت بلاک چین و ارزهای دیجیتال، فقط افراد به آدرس عمومی کیف پول خود برای تجارت و اشتراک پول با دیگران نیاز دارند. برای ایجاد این کیف پول نیازی به ثبت اطلاعات شخصی نیست. بنابراین، این بازار می تواند مورد استفاده وام دهندگان برای انجام معاملات مالی برای جرایم، بداخلاقی و سوء استفاده قرار گیرد. خرید و فروش سلاح، قاچاق انسان، حمایت از گروه های تروریستی و خرابکاری از جدی ترین دغدغه های دولت های پذیرنده ارز دیجیتال است.

رقبای بازار سهام ایران

یکی دیگر از نگرانی هایی که به نظر می رسد مختص ایران باشد، ظهور رقبای جدید در بازار سهام است. یکی از مظاهر اقتصاد سالم، دسترسی مردم به بازار سرمایه است. در سال های اخیر به خصوص در سال های 2018-2019 مردم به بورس علاقه نشان داده اند و پول زیادی از مردم به بازار سرمایه و بورس سرازیر شده است. این اتفاق مثبتی در اقتصاد ایران است و بسیاری از اقتصاددانان ایرانی از حرکت عمومی مردم به سمت بورس استقبال کرده و آن را فرصت خوبی برای اقتصاد ایران می دانند. اما در شرایطی که قیمت سهام در بازار سرمایه کاهش یافته است، سوراسیم به دنبال بازاری موازی برای سرمایه گذاری است. اتفاقاً افزایش قیمت بیت کوین و ارزش ده ها برابری ارز دیجیتال محبوب در بازار، ایرانیان را به این بازار کشانده است. به گفته مقامات دولتی، ۱۵۰ تریلیون دلار سرمایه مردم از بورس به بازار ارزهای دیجیتال منتقل شده است.