درمان خانگی علائم روماتیسم مفصل لگن ورزش های آرتروز هیپ
آرتروز یکی از دلایل شایع است. آرتروز یک اختلال پیشرونده است که به آرامی شروع میشود و به تدریج بدتر میشود. به طور کلی کلمه آرتروز به معنای التهاب مفصل است. انواع مختلفی از آرتروز وجود دارد که لگن را درگیر میکند. پزشک با توجه به نوع آرتروز به طراحی برنامه درمان میپردازد. دکتر برزگر دکتر پنجه طلا جراحی لگن در اصفهان بعد از معاینه دقیق بیمار و انجام عکسبرداریهای لازم با توجه به عواملی از قبیل نوع آرتروز سطح عمومی سلامت شما، سن و نتایج حاصل از آزمایشات تخصصی به معرفی برنامه درمان خواهد پرداخت.
انواع آرتروز لگن
در حقیقت ۵ نوع وجود دارد که میتواند مفصل لگن را درگیر کند. این موارد به شرح زیر میباشند:
- استئوآرتریت
- آنکیلوزان اسپوندیلیت
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک
- آرتریت پسوریاتیک
پزشک از روشهای مختلف برای درمان درد و سایر علائم مرتبط با آرتروز استفاده میکند.
استئوآرتریت
استئوآرتریت به معنای آرتروز استخوان است و یکی از انواع شایع آرتروز محسوب میشود. این اختلال اغلب به علت تحلیل رفتگی مفاصل به وجود میآید به همین دلیل در میان افراد مسن شیوع بالاتری دارد. مفصل لگن دارای یک ساختار گوی و کاسه است که سر استخوان ران درون کاسه لگن قرار میگیرد و یک بافت غضروفی به تسهیل حرکت آنها به یکدیگر کمک میکند. در صورتی که غضروف مورد نظر از بین برود این سطوح شروع به ساییده شدن روی یکدیگر خواهند کرد و بیمار دچار درد خواهد شد. با گذر زمان استئوآرتریت میتواند به صورت دائمی باعث آسیب دیدگی مفصل شود. استئوآرتریت لگن و سایر نقاط بدن با موارد زیر ارتباط دارد:
- مشکلات ساختاری مفصل لگن (دیسپلازی لگن و بدشکلی استخوان ران)
- بالا رفتن سن
- چاقی و اضافه وزن
- آسیب دیدگی لگن در گذشته
با این حال گاهی اوقات استئوآرتریت بدون هیچ یک از این دلایل به وجود میآید.
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید یک اختلال سیستمیک است که میتواند علاوه بر مفصل لگن سایر نقاط بدن را نیز درگیر کند. التهاب حاصل از این اختلال به واکنش ایمنی بدن ارتباط دارد و به علت تحلیل رفتگی مفصل ایجاد نمیشود. مفصل لگن همانند سایر مفاصل بدن توسط یک کپسول مخصوص محافظت میشود. این کپسول دارای یک لایه پوششی محافظ است که توسط مایع مفصلی پر شده و به تسهیل حرکت مفصل کمک میکند. به طور کلی آرتریت روماتوئید باعث تورم مایع مفصلی میشود و بیمار دچار درد و تورم خواهد شد اما در نهایت این اختلال باعث تحلیل رفتگی استخوان و غضروف مفصل خواهد شد.
آرتریت روماتوئید میتواند افراد مختلف در سنین متفاوت را درگیر کند به عنوان مثال ممکن است کودکان نیز دچار این اختلال شوند که به این وضعیت آرتریت روماتوئید جوانان گفته میشود. احتمال بروز این اختلال در میان زنان بیشتر از مردان است. آرتریت روماتوئید برخلاف استئوآرتریت لگن که فقط مفصل یک طرف لگن را درگیر میکند میتواند در هر دو طرف لگن به وجود بیاید. آرتریت روماتوئید همچنین باعث بروز خستگی و ضعف میشود. پزشک با تجویز داروهای خاص به درمان این اختلال کمک میکند.
آنکیلوزان اسپوندیلیت
آنکیلوزان اسپوندیلیت به التهاب مزمن ستون فقرات و مفصل ساکروایلیاک (مفصلی که ستون فقرات را به لگن متصل میکند) گفته میشود که گاهی اوقات میتواند باعث التهاب مفصل لگن شود. این اختلال میتواند همه افراد در سنین مختلف از قبیل کودکان را درگیر کند و معمولاً از سنین ۱۷ و ۳۵ سالگی شروع میشود. زنان بیشتر از مردان دچار این اختلال خواهند شد. افراد مبتلا به این اختلال دچار مراحل شعله ور شدگی بیماری هستند و معمولاً پس از یک دوره بهبود علائم شاهد بدتر شدن وضعیت خود خواهند بود.
لوپوس اریتماتوز سیستمیک
لوپوس اریتماتوز سیستمیک یا لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که میتواند نقاط مختلفی از بدن از قبیل مفصل لگن را درگیر کند. در صورتی که لوپوس بر سلامت لگن تأثیر بگذارد باعث التهاب و آسیب دیدگی آن خواهد شد. لوپوس میتواند افراد مختلف در سنین مختلف را درگیر کند اما معمولاً در زنان ۱۵ تا ۳۵ سال شیوع بیشتری دارد.
آرتریت پسوریاتیک
همانطور که از اسم این اختلال مشخص است باعث درگیر شدن پوست میشود. آرتریت پسوریاتیک باعث درد مفصل، تورم و سفتی خواهد شد و میتواند هر یک از مفاصل بدن از قبیل لگن را درگیر کند. اکثر افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک ابتدا دچار درگیری پوستی خواهند شد اما در برخی موارد ابتدا مفاصل بدن درگیر میشود.
علائم آرتروز
صرف نظر از نوع آرتروزی که دارید، علائم آرتروز لگن به شرح زیر میباشد:
- درد مفصل لگن که میتواند شامل درد کشاله ران، قسمت خارجی ران و باسن شود.
- بدتر شدن درد در هنگام بیدار شدن از خواب و کاهش آن با انجام فعالیت جسمانی.
- اختلال در راه رفتن یا لنگ زدن
- بدتر شدن درد به علت فعالیت جسمانی شدید یا طولانی
- احساس سفتی لگن یا کاهش دامنه حرکات آن
افراد مبتلا به لوپوس یا آرتریت روماتوئید دچار خستگی و ضعف نیز میشوند. آرتروز معمولاً حالت فروکش کننده عود کننده دارد اما برخی از افراد معمولاً در حالت پایدار بیماری قرار دارند و درد کمتری را احساس میکنند. هر نوع آرتروز میتواند یک یا چند مفصل را درگیر کند به این ترتیب فردی که دچار استئوآرتریت دست شده است ممکن است دچار آرتروز لگن نیز شود. آرتریت روماتوئید و لوپوس میتوانند هر دو طرف لگن را درگیر کنند اما معمولاً استئوآرتریت و آرتریت پسوریاتیک یک طرف لگن را درگیر مینمایند.
تشخیص آرتروز لگن
اگر تصور میکنید دچار آرتروز لگن شده اید باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید تا مشکل شما را تشخیص دهد. فرایند تشخیص آرتروز لگن شامل موارد زیر میباشد:
- بررسی سابقه پزشکی شما، محل احساس درد و سابقه لنگی
- انجام معاینات جسمانی برای ارزیابی نحوه عملکرد لگن
- عکسبرداری توسط اشعه ایکس برای تشخیص ناهنجاریهای مفصل لگن
- انجام آزمایش خون برای تشخیص آنتی بادیهای مرتبط با یک نوع آرتروز خاص
درمان آرتروز لگن
خوشبختانه روشهای درمانی متعددی برای آرتروز لگن وجود دارد که در بخش زیر به برخی از آنها اشاره میکنیم.
داروی مسکن
مصرف داروهای مسکن از قبیل داروهایی که نیاز به تجویز پزشک ندارند یا داروهایی که فقط با نسخه پزشک قابل تهیه هستند میتوانند به کاهش درد لگن کمک کنند. در مراحل اولیه آرتروز استفاده از داروی مسکن برای تسکین درد عالی است اما درد به طور موقت بهبود پیدا میکند و با پیشرفت آرتروز لگن معمولاً داروی مسکن تاثیر چندانی در کاهش درد نخواهد داشت.
استفاده از عصا و واکر
استفاده از وسایل کمکی مانند عصا و واکر در هنگام راه رفتن یا ایستادن به کاهش فشار از مفصل لگن کمک میکند. استفاده از این وسایل با رفع فشار از روی لگن و ایجاد تعادل به کاهش احساس درد کمک میکند.
کاهش وزن
همه ما به خوبی میدانیم که چاقی و اضافه وزن فشار زیادی را به مفاصل بدن وارد میکند. شما میتوانید با کاهش وزن اضافه بدن به رفع فشار از مفاصل خود کمک کنید. به این ترتیب علائم شما بهبود پیدا میکند و روند آسیب دیدگی مفصل ناشی از آرتروز کاهش خواهد یافت.
فیزیوتراپی
یکی از روشهای درمانی موثر در بهبود آرتروز لگن فیزیوتراپی است. انجام دادن حرکات کششی و تقویتی باعث کاهش درد و بهبود انعطاف پذیری بدن، تقویت لگن و ران و بهبود دامنه حرکات لگن خواهد شد. این مزایا باعث کاهش فشار از روی مفصل لگن میشود به این ترتیب درد کاهش پیدا میکند و توانایی حرکتی شما افزایش خواهد یافت. متخصص فیزیوتراپی از روشهای مختلف مانند ماساژ درمانی و تحریک الکتریکی به منظور تسکین درد افراد مبتلا به آرتروز لگن استفاده میکند.
ورزش کردن
اگر شما به علت آرتروز لگن دچار درد شده اید ممکن است تصور کنید انجام دادن فعالیت ورزشی باعث بدتر شدن شرایط شما خواهد شد اما واقعیت این است که نداشتن فعالیت جسمانی باعث بدتر شدن شرایط شما میشود. در این شرایط ورزش کردن دشوار و دردناک است اما در بلند مدت میتواند به بهبود درد شما کمک کند. ورزش کردن به طور منظم باعث تقویت عضلات و افزایش پایداری مفصل لگن خواهد شد به همین دلیل متخصص فیزیوتراپی بر اهمیت ورزش کردن به طور منظم تاکید دارد.
در بخش زیر به تعدادی از تمرینات ورزشی سودمند برای آرتروز لگن اشاره میکنیم که میتوانید پس از مشاوره با پزشک خود به انجام آنها بپردازید. باید در ابتدا به آرامی ورزش کنید سپس به تدریج فعالیت خود را افزایش دهید.
تمرینات ایروبیک
انجام دادن تمرینات ایروبیک به بهبود تناسب اندام و کاهش وزن کمک میکنند که به این ترتیب فشار کمتری به مفصل لگن وارد خواهد شد. بهتر است در ابتدا به انجام دادن تمرینات سبک بپردازید و از فشار آوردن به بدن خود اجتناب نمایید. بهتر است برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص سطح فعالیت ورزشی مناسب با پزشک خود مشورت کنید تا دچار عوارض حاصل از تحت فشار قرار گرفتن مفصل لگن نشوید.
- پیاده روی یکی از تمرینات ورزشی عالی برای افراد مبتلا به آرتروز لگن محسوب میشود. پیاده روی باعث افزایش گردش خون به غضروف میشود و مواد مغذی مورد نیاز را در اختیار مفاصل قرار میدهد. شما باید در طول هفته سه تا پنج بار و هر بار به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیاده روی کنید سپس به تدریج زمان و دفعات پیاده روی کردن خود را افزایش دهید تا بدن شما قوی تر شود.
- تمرینات ورزشی آبی از قبیل شنا و راه رفتن در آب با مزایای بسیار زیادی همراه هستند زیرا به تقویت عضلات بدن کمک میکنند. ورزش در آب باعث افزایش حجم عضله و افزایش مقاومت آن میشود. هنگامی که شما در آب ورزش میکنید فشار از روی مفصل لگن برداشته میشود.
تمرینات مخصوص تقویت عضلات
تمرینات ورزشی مفید برای تقویت عضلات به قوی تر شدن و افزایش پایداری مفاصل کمک میکنند. از زیاده روی در ورزش خودداری کنید و تا جایی که درد اجازه میدهد ورزش کنید. در صورتی که دچار درد ناگهانی و شدید شده اید باید استراحت کنید.
- برای انجام دادن حرکت پل باید به پشت روی زمین دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید به نحوی که کف پای شما به صورت صاف روی زمین قرار بگیرد. به آرامی لگن خود را به سمت بالا بکشید سپس به نقطه شروع برگردانید. سعی کنید حدود ۵ ثانیه در این حالت بمانید.
- برای انجام دادن حرکت پاشنه به باسن باید زانوی خود را خم کنید تا پاشنه شما به سمت باسن کشیده شود. دقت داشته باشید که کشکک به سمت پایین متمایل شود و با زانو در یک راستا قرار داشته باشد.
- برای کشش لگن از یک صندلی استفاده کنید و زانوی خود را صاف نگه دارید سپس به آرامی پای خود را به سمت عقب بکشید و باسن خود را منقبض کنید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید. از خم شدن به سمت جلو خودداری کنید.
تمرینات مخصوص دامنه حرکات
تمرینات مخصوص دامنه حرکات لگن تحت عنوان تمرینات انعطاف پذیری شناخته میشوند که به رفع سفتی لگن و بهبود توانایی حرکتی آن کمک میکنند. شما میتوانید در طول هفته چندین بار به انجام دادن تمرینات ورزشی زیر بپردازید سپس به تدریج بدن خود را قوی تر کنید:
- به آرامی زانوهای خود را به سمت چپ بچرخانید سپس به سمت پایین هدایت کنید. سر خود را بچرخانید سپس به سمت راست نگاه کنید و شانه خود را مماس با زمین نگه دارید. حدود ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید و سپس به آهستگی سر و زانوهای خود را به نقطه شروع برگردانید.
- به پشت روی زمین دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید تا کف پای شما روی زمین قرار بگیرد. یکی از زانوهای خود را با هر دو دستتان نگه دارید سپس به آرامی آن را به سمت قفسه سینه بکشید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید. این تمرین را ۳ بار تکرار کنید و سپس به سراغ سمت دیگر بدن خود بروید.
- دستهای خود را روی دیوار یا صندلی قرار دهید سپس یک پای خود را به سمت جلو متمایل کنید و اطمینان حاصل کنید پاهای شما به عرض لگن باز شده است. به آرامی پای دیگر خود را خم کنید و پای دیگرتان که جلوتر قرار گرفته است به سمت پایین متمایل کنید اما بالا تنه باید کاملاً صاف باشد. دقت داشته باشید که زانوی جلویی نباید از نوک انگشت پای شما فراتر برود. حدود ۲۰ ثانیه در این حالت بمانید و سعی کنید این تمرین را ۱۰ مرتبه انجام دهید.
عمل جراحی
آخرین راهی که برای بهبود آرتروز لگن وجود دارد عمل جراحی است و معمولاً زمانی توصیه میشود که روشهای غیر جراحی تاثیری در بهبود درد بیمار نداشته باشند. استئوتومی و جراحی تعویض مفصل از روشهای جراحی رایجی هستند که بیمار به آنها نیاز دارد. استئوتومی روشی است که پزشک به جابه جا کردن مفصل لگن میپردازد تا قسمت سالم آن بتواند وزن بیشتری را تحمل کند.
جراحی تعویض مفصل نیز روشی است که در آن پزشک مفصل آسیب دیده را با مفصل مصنوعی تعویض میکند که به این ترتیب توانایی عملکردی بیماری افزایش پیدا میکند. همه افرادی که دچار آرتروز لگن هستند متقاضی مناسبی برای جراحی نمیباشند و باید با پزشک خود مشورت کنند تا در صورت لزوم تحت جراحی قرار بگیرند.
آرتریت هیپ آسیب غضروف در مفصل ران است. این یک بیماری شایع است که می تواند دردناک باشد و در طول زمان بدتر شود و بر تحرک و کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد. انواع مختلفی از وجود دارد، از جمله استئوآرتریت، آرتریت پسوریاتیک و آرتریت پس از سانحه می باشند. علل آرتریت مفصل ران بسته به نوع آن متفاوت است. شایع ترین علت ساییدگی و پارگی مفصل ران ناشی از افزایش سن است.