در شهر رفتگانِ بیبازگشت، بوی کُندر میآید با دود عود…
آخرین شهر، زندگی مردگان ادامه دارد. دیوارهای خانه سفید بود، حیاط پر از درخت بود و بوی عود و عود از هر طرف در راهرو می آمد. روی درختان باغ، انارهای قرمز و در حوض آبی، ماهی قرمزی نشسته است. در وسط حیاط حیاط بلندی برای سوزاندن آتش وجود دارد. در آرامگاه قصر فیروزه ای، چشمان آسمان بارانی ساکت است. در آیین زرتشتی، مردم باید بر مردگان صبور باشند و بر بیماران.
«پنجم دی» سالروز مرگ زرتشت است. زرتشتی که خودش در بلخ بر بستر خاکی می خوابد.
به همین مناسبت خبرنگاران میجیک به بررسی وجود اقلیت زرتشتی در این گورستان پرداختند که مدت ها تعطیل نبود.
در این مکان مردگان در هر ردیف دراز می کشند و هر قبری را سنگ کاشته اند. در پای هر قبری عود و دود می نوازند و میوه هایی مانند سیب، هلو، خیار، هندوانه و خربزه خرد شده را برای خیرات می گذارند. قبر سفید و یکنواخت است. در آنها ذکر «اهورامزدا» و نام، یاد و چهره هر فرد حک شده است. خوابگاه قصر فیروزه این آدرس با عناوینی چون «روانشاد»، «انوشروان»، «شادروان» و غیره سفر می کند.
اینجا کسی نمی سوزد
بسیاری از باورهای رایج و نادرست درباره دین زرتشتی از گوشه و کنار شنیده می شود. معروف ترین رسم «سوزاندن» است. شاید در گذشته چنین رسمی در این آیین برقرار بود، اما زرتشتیان سالیان دراز مردگان را می پوشاندند، سدره را می پوشانند و غذای مورد علاقه متوفی را دفن می کردند. در گذشته به دلیل خاستگاه طبیعی و جغرافیایی اولین گروه آریایی در منطقه سرد و صخره ای کوهستانی، امکان دفن آنها وجود نداشت و برای تغذیه حیوانات در مکان های مرتفعی قرار می گرفتند. سپس استخوان هایش را دفن کرد. زرتشتیان نیز مردگان را سال ها در دخمه ها رها می کنند، زیرا گورها را آلوده کننده زمین می دانند. اما پس از تغییراتی که استاد «کی خسرو شاهرخ» در این راه ایجاد کرد، دیگر این رسم در منطقه ایران اجرا نمی شود. (بر اساس ادعای برخی زرتشتیان)
روی سنگ قبر پا نگذارید
بر اساس رسم زرتشتیان، مردم نباید روی سنگ قبر بایستند. برای کندن قبر دو راه وجود دارد. نام شخص همراه با نام پدر و نام و یا نام پدر و مادر با نام پدر و مادر نوشته می شود. مثل «شیرین جهانگیر رشیدی». پس از مرگ هر فرد، بازماندگان مراسم سوم، چهارم، سی روز، سالگرد و جهنم را برای عزاداری او برگزار می کنند. “پورس” نوعی مراسم است که برای پرسیدن سوال در مورد متوفی و توصیف ویژگی های خوب او برگزار می شود.
فرقه ای دوستدار طبیعت
دین زرتشتی دستورات زیست محیطی زیادی دارد. یکی از آموزه های دین زرتشت مانند سایر ادیان، توصیه به روزه داری چهار روز در ماه است. زرتشتیان آیین روزه را با نام «نابور» می شناسند که تأکید جدی بر «نکشتن» و «نخوردن» حیوانات دارد، اما در این قاعده، مصرف گوشت ماهی مانعی ندارد، زیرا ذبح نمی شود. پس از مرگ برادرش، زرتشتیان تا سه روز گوشت نمی خورند، زیرا در بسیاری از ادیان و آیین ها از جمله آئین زرتشتی، «گوشت» غذای شاهانه محسوب می شود و خانواده کسانی که زجر نکشیده اند حتی از این غذا نمی خورند. اگر می شود اظهار عزاداری کرد.
جزئیات روزه و نماز و سن تکلیف در دین زرتشتی
در دین زرتشتی، به گفته برخی از پیروان، تعیین سن تکلیف به عهده والدین است. هر بار که والدین فکر می کنند فرزندانشان بزرگ شده اند، با کمک موبد به آنها لباس می پوشانند. «سدرا» پیراهن نازکی است که در زیر لباس پوشیده می شود، که لباسی است نخی از 72 رشته موی بز که در کمر و در سدرا بسته می شود. زرتشتیان دختران را «نقطه» و پسران را «پور» می نامند. مثل «اسفندیار پور بهرام». زرتشتیان پنج بار در روز دعا می کنند. به همین ترتیب، هر زرتشتی موظف است هنگام ورود به آتشکده یا زیارتگاه مذهبی کلاه یا روسری سفید به سر کند، اما در مسیحیت به نشانه تعظیم و احترام، کلاه باید برداشته شود.
یکی از هموطنان زرتشتی در راه وطن جان باخته بود
سهم زرتشتیان از شهدای جنگ هشت ساله عراق به 34 نفر رسید که بیش از هر اقلیت مذهبی دیگر است. البته این تعداد فقط مربوط به شهدایی است که مستقیماً در جنگ جان خود را از دست داده اند، اما بسیاری از افراد پس از جنگ گذشته و بر اثر اثرات شیمیایی و جانبازان به شهادت رسیده اند.
کوچ از کیشان دیگر
بر اساس آمارهای غیررسمی، بسیاری از پیروان کیش زرتشتی مدت هاست که از وطن خود دور شده اند. بر اساس آخرین سرشماری انجام شده در کشور در سال 1395، 23 هزار و 109 نفر در ایران پیرو این آیین هستند، اما گمانه زنی های موسسه مردم شناسی نشان از کاهش شدید جمعیت دارد. هموطنان او پیرو ادیان دیگر (یهودیان و مسیحیان) نیز کمتر از قبل هستند. عوامل «اقتصادی» و «محیطی (جامعه)» و نیز فرصت هایی که دیگر کشورها برای اقلیت ها فراهم می کنند، مهم ترین دلایل مهاجرت اقلیت های مذهبی به این کشورهاست.
آرام بخواب
قبرستان «قصر فیروزه» تنها متعلق به هموطنان زرتشتی ماست که در شرق تهران (منطقه خاوران) قرار دارد. «ارباب کیخسرو شاهرخ» مؤسس شبکه سراسری تلفن ایران، مؤسس کتابخانه مجلس، مخترع محل دفن و بانی آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی و نماینده زرتشتیان در دوره یازدهم مجلس شورای ملی (دوم) ). این زمین گورستان در اصطلاح دوازدهم در اختیار انجمن زرتشتیان است. اولین نفری که به خاک سپرده شد مردی به نام «روداب بن فریدون» است که در مهرماه 1314 به خاک سپرده شد. در ابتدای ورودی با یادگاری روبرو هستیم. شهدای زرتشتی. از مشاهیر مدفون در مقبره «کاخ فیروزه» می توان به ارباب کی خسرو شاهرخ، غستاسب فیروزگر (بنیاد بیمارستان فیروزگر)، رستم شهزادی، اسفندیار یگانگی، پرویز شهریاری و برخی دیگر اشاره کرد. همچنین تعدادی از شهدای زرتشتی دفاع مقدس نیز در اینجا به خاک سپرده شده اند. شما نمی توانید به صورت جداگانه از این مقبره دیدن کنید.
خوابگاه زرتشت کجاست؟
در کتاب اوستا آمده است که زادگاه زرتشت محلی به نام «آریانام ویج» در اوستایی «آریانا ویه» است و در روز پنجم دی ماه تقویم ایرانی در بلخ (افغانستان کنونی) درگذشت. روز وفات او را «روز خواریزد» می نامند. بر اساس برخی از متون اوستا، زرتشت پس از ۷۷ سال آموزش و راهنمایی مردم در آتشکده شهر بلخ، در حالی که با لهراسب و جمعی از پیروانش در همان آتشکده نماز می خواند، به دست غستاسب کیانی کشته شد. زرتشتیان در روز خریز و در دی ماه به عبادتگاه می روند و خدای یکتا را یاد می کنند.
* تمامی عکس ها از فاطمه کرمی و متعلق به خبرگزاری دانشجویان ایران (میجیک) است.
انتهای پیام