حمایت از اقشار ضعیف جزء ضروری عدالت اجتماعی است – خبرگزاری آنلاین | اخبار ایران و جهان
به گزارش خبرنگار آنلاین، فریبا علاسوند روز شنبه در دومین همایش سوترا پژوهی در شیراز با اشاره به مسائل حوزه زنان و فعالیت های میدانی زنان، اظهار داشت: از نظر زنان هیچ اجباری برای تهیه نان ندارند.
محققان زن و خانواده با بیان اینکه زنان در اسلام نیاز به حمایت دارند، توضیح میدهند: «این واقعاً عفو زنانی است که نگران نان و آب نیستند».
این استاد دانشگاه گفت: تحت نظر بودن زنان در واقع عیب و شرع آفرینی برای زنان در بحث اشتغال و تحصیل نیست. این دو موضوع باید تفکیک شوند. بحث اشتغال یا درآمد داریم. بحث نان پزى برگرفته از زن از نظر فقهى نان پزى است. یعنی به عنوان یک قاعده مقدماتی، هیچ کس و هیچکس نمی تواند به یک زن بگوید که آیا شما باید مخارج شخص دیگری یا حتی مخارج خود را تامین کنید.
وی افزود: منظورم تصمیم اولیه این بود که در شرایط خاصی ممکن است موضوع فرق کند، اما در تصمیم اولیه ما به زن تکلیف نشده بود، اگر ازدواج کرده باشد، شوهرش مکلف است.
نفقه توصیه نیست بلکه حکم شرعی است
دکتر علاسوند بحث نفقه را یک بحث بسیار پیشرفته در حمایت از مسائل اسلامی می داند و می گوید: نفقه یعنی غذا، مسکن و نیازهای بدیهی زنان باید به صورت عادی تامین شود. محاسبه نفقه معیارهای کلی دارد یعنی هیچکس نمی تواند بگوید بابا برای مامان چه خریدی کرده است؟ من می خواهم این مبلغ را در اختیار شما قرار دهم. نفقه منطبق بر شرایط روز است و حتی طبقه اجتماعی یک فرد محاسبه می شود.
فعالان حوزه زنان تاکید می کنند: زمانی که زوجین متاهل هستند و از قبل امکانات و شرایط یکدیگر را می دانند، نمی توانند بعد از ازدواج رویه را به آن شرایط تغییر دهند. از حضرت امام نوشته است که اگر زن هم میلیونر باشد نفقه بر عهده شوهرش است. یعنی باید غذا، سرپناه و پوشاک تهیه کنند. این واقعاً همتا به همتا برای زنان در این زمینه است.
علاسوند توضیح می دهد: این صحبت در مورد نفقه نیست، این یک توصیه است، بلکه یک حکم شرعی است. اتفاقا بعد از این حکم شرعی توصیه های جالبی هم داریم. البته امام خميني در تحرير اللوسيله فرموده است كه مستحب است آنچه را كه شوهر از خانه و فضا و غذا و لباس و جاي خود به همسرش مي دهد بهتر از آنچه در خانه پدري است باشد. این یک توصیه است.
این استاد دانشگاه با اشاره به سخت گیری های اسلامی در خصوص طلاق گفت: با وجود همه سخت گیری ها، یک مورد بود که زن اجازه دادخواست طلاق بدهد و گفتند که مثلا مرد طلاق نمی خواهد، قاضی طلاق می دهد.» زن معمولی نمی آید. پس در این موارد مهم شرع و قانون مهم است اما اطلاعات کافی نیست. سپس بافت خانواده یک بافت خاص است، به طور کلی مردم ترجیح می دهند سازش کنند.
وی ادامه داد: با وجود این قاعده، اگر زنی بخواهد در تهیه نان مشارکت کند و کسب درآمد کند، آزاد است. البته در برخی شرایط خاص، زن می تواند سرپرست خانه باشد. یعنی اگر گرسنه باشم نمیتوانم بگویم شوهر ندارم، اینطور ایستادهام تا از گرسنگی بمیرم. انسان موظف است جان خود را حفظ کند. از این رو، اگر شرایطی وجود دارد که پول کافی وجود ندارد، آنها باید خودشان این کار را انجام دهند.
همچنین روایتی دارم که کنجنگ نبی به همه دستور داد که نماز عید فطر را بخوانند. برای زن خطبه خواند که زکات بدهد، اگر چه طلا و جواهر بفروشی، زکات بده. سپس همسر ابن مسعود که قرآن خوانده و نابینا و معلول بود از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم پرسید که آیا نمی توانم صدقه زیادی بدهم، زیرا باید خرج فرزندان و ابن مسع را بدهم. ud، که شما مرد نابینا را می بینید. بله، من امروز در جوایزی که گفتید شرکت کردم؟ کشیش گفت : دو بار ثواب می گیری . زیرا در جمله آغازین وظیفه شما نیست. اکنون که در این حالت هستید، در واقع ثواب صدقه و نفقه را به شما می دهند.
پرونده های زنان اغلب بدون رمزگشایی به عدالت نمی رسد
علاسوندی در پاسخ به حضار با بیان اینکه قانون برای رعایت این حقوق لازم الاجرا نیست، توضیح داد: بررسی توانایی های انسان از اساسی ترین امور حاکمیتی است، فقه را نباید سرزنش کرد، احکام فقه روشن است. شما از اجرای قانون شکایت دارید. موارد از این دست زیاد است. در مورد پرونده های خانوادگی نیز معتقدم پرونده هایی که توسط زنان باز می شود اغلب بدون رمزگشایی منجر به عدالت نمی شود، زیرا زن مشکلات دیگری دارد و نمی تواند صحبت کند یا شاهدی ندارد، برای مهریه اقدام می کنند.
وی ادامه داد: در واقع مهریه نمی خواهد، این درخواست مهریه برای او پاشنه آشیل است و مشکل جای دیگری است. ما نیز در این مورد مشاوره می دهیم. اما این اتفاق نیفتاد.
حمایت از ضعیفان در فقه شیعه جزء مهمی از عدالت اجتماعی است
پژوهشگران حوزه زنان و خانواده همچنین درباره کاهش آسیب الگوهای حمایتی از زنان سرپرست خانوار اظهار داشتند: از نظر فقهی برای حمایت از اقشار آسیب پذیر به ویژه زنان قوانین خاصی داریم. حمایت از ضعیفان در فقه شیعه جزء مهمی از عدالت اجتماعی است.
وی ادامه داد: مشکل ما خلأ فقهی نیست، شکل را اصلاح می کنیم، اما حد وسط عقب می ماند. تا زمانی که قوانین و مقررات موجود اجرا نشود، هیچ دولتی نمی تواند به همه افراد در معرض خطر کمک نقدی ارائه کند. این الگویی نیست که در این دنیا دنبال شود. ما باید برای توانمندسازی این افراد از طرق مختلف جلو برویم. خیلی وقت ها به خانواده پول می دهیم و این پول هدر می رود، چون خانواده هزار مشکل دارد و نمی توان اولویت بندی کرد، عموماً افراد فقیر یا مشکلات دیگری مانند اعتیاد، عقلانیت زندگی من ضعیف است و باعث می شود آنها زنده بمانند. در همان طبقه بدون پیشرفت متأسفانه با همان شرایطی گرفتار می شوند که فقر، فقر زیاد می شود و فقر زیاد می شود.
وی تاکید کرد: حمایت های قوی و با کیفیت، اما موقت و تا زمان توانمندسازی این افراد حلقه مفقوده ای در ارتقای الگوی حمایتی ما است. امیرالمومنین علیه السلام در این زمینه یک جمله کلیدی دارد. آیا عدالت بهتر از سؤال پیامبر است یا یهودا؟ حضرت فرمود انصاف است. چون جامعه ای که عادلانه اداره نمی شود، همیشه افراد فقیری هستند که نیاز به کمک عده ای دارند، این جامعه بیمار است. اما در حالی که جامعه عادلانه است، گفتم من جایش را گرفتم، حالا بگذارید عده ای با آن سخاوت کنند.
وی با تاکید بر ایجاد توانمندی و رقابت واقعی گفت: یکی از دوستانم خیریه دارد و تجهیزات تولید می کند که با نیت خیر و حمایت این تجهیزات را خریدم اما بعد به مدیر خیریه گفتم اگر کیفیت پایین باشد این کار را نمی کنم. دوبار نخرید. . او می گوید که به آن نیاز دارد. تاکید می کنم نباید او را به این فکر بیاندازید که چون در این شرایط قرار دارد نیکوکاران به خرید و هزینه ادامه دهند. این تصور اشتباهی است. در این صورت این فرد برای همیشه پیشرفت نمی کند.
علاسوندی توضیح می دهد: موضوع بسیار مهم است. اگر می خواهید در آن زمینه ها کار کنید، فکر می کنم یک انجمن جامع می خواهد در همه زمینه ها کار کند. برای معکوس کردن این روندها به تغییرات فرهنگی نیاز است. عموماً خانم ها در مدارس اهل بیت(ع) کار می کنند، همه آقایان نمی توانند از نظر فرقه اهل بیت(ع) پیشرفته نباشد. توانمندسازی و آموزش مهارتی نیز با عزت نفس ارتباط مستقیم دارد و می تواند در کاهش مشکلات موجود بسیار موثر باشد.
وی گفت: یکی از برنامه هایی که در این زمینه به آموزش و پرورش داده شده است، توانمندسازی جوانان است که می تواند آینده امن تری را برای آنها رقم بزند.
به گزارش آنلاین، این نشست آغاز کار تحقیقاتی در این زمینه است و ماهانه ادامه دارد. میهمانان این سلسله نشست ها از میان بانوان مجری حوزه، اساتید دانشگاه و کارشناسانی که در این زمینه تحقیق کرده اند و فعالان محبوب حوزه زنانی که الگوهای اجرایی موفقی را در کارنامه خود دارند انتخاب شدند.