الگوی گفت‌وگو و تعامل سازنده با جهان چیست؟/ از تجربه‌ها تا فرصت‌ها

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 2 تیر 1394، امروز را به عنوان سالروز گفتگو و تعامل سازنده با جهان تصویب کرد، روزی که وزارت امور خارجه در سال 2015 توافقنامه برجام را در وین اتریش در تعامل با کشورهای اروپایی امضا کرد. اتحادیه و گروه 1+5 (شامل چین، فرانسه، روسیه، انگلیس، آمریکا و آلمان) امضا کردند، تعامل در دولت حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی از توافق موقت ژنو سوئیس در 12 آذر 1391 آغاز شد.

از ژنو و لوزان سوئیس تا وین اتریش

توافقنامه موقت ژنو در مورد برنامه هسته ای ایران که با نام توافق هسته ای ژنو نیز شناخته می شود، یک توافقنامه قابل تمدید ۶ ماهه درباره برنامه هسته ای ایران است که در سوم دسامبر ۲۰۱۲ (برابر با ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳) بین جمهوری اسلامی ایران امضا شد. و گروه 5+1. بر اساس این توافق که برای دستیابی به یک راه حل جامع بلندمدت مورد توافق طرفین و با هدف تضمین ثبات برنامه هسته ای ایران به امضا رسید، طرفین «داوطلبانه» متعهد شدند که در گام نخست اقدامات متقابلی را انجام دهند. از راه حل های جامع

بر اساس این توافق، ایران برنامه هسته‌ای و غنی‌سازی اورانیوم خود را محدود می‌کند و نظارت «پروتکل الحاقی» آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر تأسیسات «مشابه توافقنامه صعده 2002» را می‌پذیرد، در ازای اینکه طرف مقابل بخشی از تعهدات تحمیلی را رعایت کند. تحریم ها. این توافقنامه با بیانیه لوزان منعقد شده است.

بیانیه لوزان شامل خلاصه ای از تمام راه حل های مورد توافق برای دستیابی به برنامه اقدام جامع برجام در مورد برنامه هسته ای ایران است که پس از دو دور مذاکره بین 25 مارس 2014 و 13 آوریل 2015، در 13 آوریل 2015 (برابر با 3) پایان یافت. ). آوریل 2015) که بین ایران و گروه 5+1 در لوزان سوئیس منعقد شد، این بیانیه در دانشگاه پلی تکنیک فدرال لوزان با حضور محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی نماینده عالی جمهوری اسلامی ایران قرائت شد. اتحادیه اروپا برای سیاست خارجی و امور امنیتی، مجموعه شامل راه حل هیچ جنبه قانونی ندارد و تنها حاوی راهنمایی برای تهیه و نگارش برجام است.

سرانجام طرح جامع اقدام مشترک منطبق با توافقنامه برنامه هسته ای ایران در روز سه شنبه 23 ژوئیه 2015 (14 ژوئیه 2015) در شهر وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه 1+5 منعقد شد. بر اساس این توافق، ایران متعهد به پاکسازی ذخایر اورانیوم غنی شده خود و عدم غنی سازی اورانیوم بیش از 3.67 درصد، کاهش حدود دو سوم تعداد سانتریفیوژها به مدت حداقل 15 سال، ساخت تاسیسات جدید غنی سازی اورانیوم یا عدم ساخت آن است. آنها راکتورهای جدید آب سنگین، محدود کردن فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم به تأسیسات با استفاده از سانتریفیوژهای نسل اول به مدت 10 سال، تبدیل سایر تأسیسات به سیستم‌های غیرهسته‌ای مطابق با پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، برای نظارت و راستی‌آزمایی اجرای توافق توسط ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آژانس بین المللی انرژی اتمی باید به طور منظم به تمام تاسیسات هسته ای ایران دسترسی داشته باشد، اما طرف مقابل متعهد شده است که ایران را از برجام، اتحادیه اروپا و تحریم های ثانویه ایالات متحده مستثنی کند. .

تمدید تحریم های ISA، اولین نقض برجام توسط آمریکا

بلافاصله پس از امضای برجام، جمهوری اسلامی ایران به تمام تعهدات خود عمل کرد، اما ولی الله سیف، رئیس کل وقت بانک مرکزی، سه ماه پس از امضای برجام به رسانه ها اعلام کرد که «تقریباً هیچ اتفاقی نیفتاده است. “. برای کشور ما قبل از آن توافق. لازم به ذکر است که او نه تقریباً بلکه دقیقاً، زیرا در 11 دسامبر همان سال تمدید 10 ساله تحریم های ISA (ممنوعیت مبادلات تجاری بیش از 20 میلیون دلار با ایران) به تصویب مجلس بزرگی رسید. اکثریت. اکثریت در سنای آمریکا

حتی باراک اوباما، رئیس جمهور دموکرات آمریکا، این طرح را وتو نکرد و مفاد آن را به نفع ایران تغییر نداد، زیرا از یک سو، بیش از 67 درصد از سناتورهای دموکرات موافق تمدید تحریم های ISA هستند. از سوی دیگر، طبق قانون تحریم های اینارا مصوب 2015، تمام تعهدات ایران باید طی 90 روز به سنا ارائه شده باشد و اوباما به تنهایی نمی تواند برای رفع تحریم های ایران اقدام کند، هرچند اوباما و اکثر آنها. از سناتورها دموکرات بودند و رئیس جمهور آمریکا می تواند نظر بخواهد، اما هیچ اقدام مثبتی برای کشور ما انجام نمی شود، به طوری که نه تنها تحریم ها برداشته نشد، بلکه ممنوعیت ISA به مدت ده سال تمدید شد. .

تحریم های جدید کاتسا علیه ایران دو سال پس از برجام

بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد، طرف‌های برجام یعنی اتحادیه اروپا و ۶ کشور اروپایی و از سوی دیگر ایران باید مفاد برجام را رعایت کنند، اما حتی اگر تعهدات ایران انجام شده باشد، فقط غایب نیست تحریم ها علیه کشورمان برداشته شد، اما علاوه بر تمدید ISA، شاهد ایجاد تحریم های کاتسا علیه کشورمان بودیم، به گونه ای که در 11 مرداد 1396 قانون مقابله با دشمن آمریکا از طریق تحریم علیه ایران به تصویب رسید. . روسیه و کره شمالی در کنگره آمریکا تصویب و توسط ترامپ امضا شد.

دلیل اصلی تحریم‌ها علیه کشورمان، اتهام حمایت از تروریسم و ​​گروه‌های شبه‌نظامی، نقض حقوق بشر و برنامه توسعه موشک‌های بالستیک است که مبتنی بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و افراد مرتبط با برنامه موشکی و تسلیحاتی ایران است. لازم به ذکر است که اعمال این تحریم ها در اوج مبارزه محور مقاومت با گروه های تروریستی به ویژه داعش است و آمریکا با اعمال تحریم ها علیه قدرت نظامی ایران به دنبال تضعیف دفاع امنیتی ایران در منطقه غرب آسیا است. او وظیفه داشت با عمل مبارزه کند، اما هیچ اقدامی صورت نگرفت.

سرانجام در 28 اردیبهشت 1397 ترامپ از برجام خارج شد و در همین راستا تمام امیدهای دولت برای رفع تحریم ها از بین رفت و سازوکار مالی ایران و اروپا به نام اینستکس مارس 1401 قطع شد و در دولت سیزدهم بر خلاف تعهد برجام و قطعنامه 2231 پس از 8 سال، نه تنها تمامی تحریم ها لغو نمی شود، بلکه بازگشت تمامی تحریم ها علیه ایران در آنلاین سال گذشته (1402) برقرار شد.

تعامل سازنده دولت شهید رئیسی با جهان

دولت های یازدهم و دوازدهم به دلیل توجه یکجانبه به برجام و روابط با غرب، بسیاری از ظرفیت های اقتصادی خود را به حالت تعلیق درآوردند، اما دولت سیزدهم دیپلماسی اقتصادی را فعال کرد که بر روابط با کشورهای دوست و به ویژه همسایگان متمرکز بود که ثمره آن محقق شد. این رابطه شامل عضویت در قراردادهای شانگهای و بریکس، برپایی نمایشگاه ایران اکسپو 2024 و حضور بی سابقه 2300 بازرگان از 103 کشور جهان به عنوان یکی از مصادیق تحقق اهداف 13 گانه دیپلماسی اقتصادی دولت با همت و تلاش است. از بخش خصوصی

ششمین نمایشگاه توانمندی های صادراتی ایران که پس از پاسخ موشکی ایران به رژیم صهیونیستی از 8 تا 22 اردیبهشت ماه سال جاری برگزار شد، امنیت بالای سرمایه گذاری در کشور را به نمایش گذاشت و شیرینی وعده های صادق را دوچندان کرد. برآوردها حاکی از آن است که بیش از 2300 مقام سیاسی و تجاری از کشورهای اروپایی، بریکس، سازمان همکاری شانگهای، آمریکای لاتین، کشورهای همسایه و کشورهای اوراسیا و آفریقایی برای شرکت در این نمایشگاه بیش از 700 شرکت دانش بنیان ایرانی و 1500 شرکت دانش بنیان به ایران سفر کردند. محصولاتی که در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می گیرند.

لازم به ذکر است «محمد رضوانی فر» رئیس گمرک ایران و «حسن حمود حسنی» رئیس گمرک عراق بر تسهیل تجارت در کنار توافقنامه جدید گمرکی دو کشور تاکید کردند. رئیس کل گمرک ایران از آمادگی گمرک ایران برای تبادل اطلاعات گمرکی با عراق خبر داد. ترانزیت خارجی حدود 17 میلیون تن کالا از ایران در سال گذشته (1402) در حوزه حمل و نقل ریلی و کامیونی و ایران رتبه نخست را در کارنتیر، سند گمرکی صادر شده برای ترانزیت بین المللی کالا در چارچوب کنوانسیون TIR دارد. در کشور مبدا و موظف است تا زمانی که مقصد مربوط به تشریفات گمرکی ترانزیتی نباشد» در دنیا هشدار داد.

همچنین در آخرین سفر شهید رئیسی و هیئت همراه به پاکستان، تفاهم نامه ای برای افزایش حجم مبادلات کشاورزی بین دو کشور به امضا رسید. پس از عراق، امارات متحده عربی و روسیه، پاکستان چهارمین کشور واردکننده محصولات کشاورزی و غذایی از ایران است. مجموع مبادلات تجاری ایران و پاکستان در بخش کشاورزی در دولت سیزدهم به یک میلیارد و 200 میلیون دلار رسیده است، در حالی که این رقم در سال 1398 حدود 550 میلیون دلار است که نشان دهنده رشد بیش از 120 درصدی تجارت کشاورزی است. فقط محصول

لازم به ذکر است که روابط ایران تنها محدود به کشورها و سازمان های ذکر شده نیست و کشورهای اروپایی نیز به تدریج از طریق کشورها و یا از طریق همکاری های بریکس و شانگهای به توسعه روابط اقتصادی با ایران می پیوندند، بلکه آمریکا نیز به توسعه روابط اقتصادی با ایران می پیوندد. همچنان به دنبال فشار حداکثری اقتصادی بر ایران و تضعیف قدرت کشورمان در منطقه غرب آسیا است.

رویکرد سیاست خارجی دولت چهاردهم با حضور احتمالی ترامپ

پس از پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ و روی کار آمدن جو بایدن، تلاش دیگری برای نجات برجام انجام شد، اما در آینده نتیجه ای حاصل نشد، مذاکرات برای رفع تحریم ها به طور غیرمستقیم بین ایران و آمریکا به دلیل چندین مورد انجام شد. موانعی مانند جنگ روسیه و اوکراین و بیانیه غرب مبنی بر کمک نظامی ایران به روسیه در جنگ، اغتشاشات داخلی ایران در سال 1401 و سرانجام در 16 آنلاین و جنگ حماس و رژیم صهیونیستی، این مذاکرات تقریبا متوقف شد. . حال در شرایط کنونی و پس از شهادت سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور سابق کشورمان و برگزاری انتخابات زودهنگام و پیروزی مسعود مزیکیان، این سوال مطرح است که بحث تهران و واشنگتن به چه سمتی خواهد رفت؟ دولت 14؟

از طرفی اولین مناظره بایدن و ترامپ نشان داد که احتمال اینکه ترامپ رئیس جمهور بعدی آمریکا شود زیاد است، بنابراین احتمال اینکه ترامپ رئیس دولت و تاریخ آمریکا شود بد است. ایمان به مذاکرات با ایران و انجام تعهدات و همچنین مذاکرات. در این راستا برخی از کارشناسان سیاست خارجی نیز معتقدند راهبرد موثر دولت چهاردهم می تواند تداوم راهبرد دولت شهید رئیسی، ارتباط حداکثری با کشورهای همسایه و تعامل اقتصادی با سازمان های منطقه ای باشد.

با توجه به مطالب فوق و مقایسه سیاست‌های خارجی سه دولت از یازدهم تا سیزدهم نشان می‌دهد که دولت چهاردهم می‌تواند با استفاده از تجربه مذاکرات ناموفق با آمریکا و بسته به این موضوع، تعامل سازنده با سازمان‌های منطقه‌ای داشته باشد. ظرفیت داخلی آن، از فرصت ها برای ارتباط با همسایگان و مسیرهای استفاده از کریدور غرب آسیا استفاده کند. همچنین تقویت روابط دوجانبه با قدرت های بزرگی چون چین و روسیه باعث ارتقای جایگاه کشورمان در عرصه بین المللی و پیشگیری های امنیتی و اقتصادی قابل توجهی شده است که تجربه می تواند به دولت چهاردهم در ارتقای شاخص های اقتصادی کشور کمک کند. و رفاه عمومی را ارتقا دهند.

انتهای پیام