پیامدهای حکم دیوان دادگستری لاهه علیه اسرائیل
جوآن دوناهو، رئیس دیوان بین المللی دادگستری در این باره گفت: دیوان از فاجعه جاری غزه آگاه است و کشتارهای مستمر در غزه را محکوم می کند، اسرائیل باید اقدامات لازم را برای جلوگیری از کشتار گروهی یا جدی انجام دهد. آسیب رساندن به اسرائیل باید تمام اقدامات لازم را برای جلوگیری از کشتار و کشتار جمعی در غزه انجام دهد و فوراً اقدامات لازم را برای جلوگیری از خسارت و ویرانی در غزه انجام دهد و در مدت یک ماه گزارشی از کلیه اقدامات موقت به دادگاه ارائه کند.برخی از اقدامات اسرائیل که قبلا که در مورد آفریقای جنوبی مطرح شد، نمونه هایی از نقض مفاد کنوانسیون سازمان ملل در مورد منع نسل کشی است و ما اقدامات اضطراری را در رابطه با نسل کشی غزه توسط اسرائیل انجام می دهیم.اسرائیل باید ارائه کمک های فوری به اسرائیل را تضمین کند مردم غزه و بدون قید و شرط.”
در رابطه با این اقدام مهم و ارزشمند دیوان لاهه نکات زیر قابل توجه است.
1. دیوان دادگستری لاهه به شکایت آفریقای جنوبی رسیدگی کرد و تصمیم خود را در حدود یک ماه دیگر اعلام کرد و این نشان دهنده ضرورت و فوریت رسیدگی به جنایات اسرائیل است. گامبیا علیه میانمار در نوامبر 2019 به دادگاه ارائه شد، اما جلسه رسیدگی هنوز برگزار نشده است. همزمان آفریقای جنوبی در 29 دسامبر 2023 یک پرونده 84 صفحه ای علیه اسرائیل با موضوع “ویژگی های نسل کشی” در غزه تشکیل داد. دادگاه در 11 و 12 ژانویه با عجله برگزار شد. شایان ذکر است که حدود یکصد روز از جنگ غزه می گذرد و تاکنون چهار رکن سازمان ملل یعنی دبیرخانه، مجمع عمومی (با صدور دو قطعنامه)، شورای امنیت (با برگزاری هفت جلسه) تشکیل شده است. و صدور دو قطعنامه و مقداری وتو) و دیوان بین المللی دادگستری وارد موضوع شده است.
2. دو نهاد قضایی در لاهه وجود دارد. دیوان بین المللی دادگستری (ICJ) که یکی از ارکان سازمان ملل متحد و رکن اصلی قضایی این نهاد است و دیوان کیفری بین المللی (ICC) که وظیفه رسیدگی به جنایات نسل کشی، جنایات علیه بشریت، جنایات جنگی و جنایات مبتنی بر تجاوز اکنون دادگاه بین المللی در اولین تصمیم خود، نسل کشی غزه و لزوم اتخاذ تدابیر فوق العاده را اعلام کرده است. بنابراین به زودی جلسه رسیدگی در دیوان کیفری بین المللی آغاز می شود و رای بدوی دیوان بین المللی بر تصمیم دیوان کیفری بین المللی تاثیر خواهد داشت. ورود دو دادگاه عالی بین المللی به معضل جنایات رژیم صهیونیستی گواهی بر وخامت اوضاع غزه و لزوم واکنش نهادهای بین المللی است. توسط اسرائیل، می تواند مقامات صهیونیستی را مجازات کند و شرکت های اسرائیلی را منزوی کند و حتی منجر به تحریم و تحریم در جامعه بین المللی شود. دادستان کل دیوان کیفری بین المللی اعلام کرد که علاوه بر آفریقای جنوبی، بنگلادش، بولیوی، کومور و جیبوتی نیز پرونده جنگ غزه را به این دادگاه ارجاع داده اند. وزارت امور خارجه مکزیک نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که دادگاه کیفری بین‌المللی محل مناسبی برای ارزیابی مسئولیت کیفری احتمالی است و اسناد مربوط به کشتار غزه را ارائه خواهد کرد.
3. اگرچه تصمیم دیوان بین المللی دادگستری برای همه طرف ها قابل اجرا است، اما سازوکاری برای تضمین اجرای آن وجود ندارد، بنابراین جامعه جهانی از جمله سازمان های بین المللی و به ویژه کشورهای عربی باید از حالت انفعالی خارج شوند و برای جلوگیری از ادامه کشتار در نوار. غزه باید ضمانت اجرایی ایجاد کند. قطع شریان های اقتصادی اسرائیل و اعمال تحریم ها علیه این رژیم به ویژه تشدید محاصره دریایی می تواند اسرائیل و حامیان آن از جمله آمریکا و انگلیس را نسبت به ادامه آن هشدار دهد. جنایات جنگی و اجبار آنها به پذیرش آتش بس. محاصره دماغه امید نیک توسط آفریقای جنوبی برای کشتی های اسرائیلی یا حامل های بار برای این رژیم می تواند موثر باشد. ، ژاپن، تایوان، کره جنوبی و… این کشورها به دلیل اقدامات شجاعانه ارتش یمن و محاصره باب المندب مجبور به عبور از دماغه امید خوب شدند. انسداد این شنل تا رفع محاصره غزه و ورود مواد غذایی، دارو و سایر مایحتاج اولیه به فلسطین، می تواند ضامن اجرای حکم دادگاه لاهه باشد.
به طور کلی، رای دیوان بین‌المللی دادگستری فرصت حقوقی و حقوقی نادری را برای دولت‌های جهان ایجاد کرده است تا از جنایات اسرائیل در غزه جلوگیری کنند و اسرائیل باید فعالیت‌های دیپلماتیک خود را افزایش دهد.