پیری جمعیت؛ بحرانی که باید از آن عبور کرد

آفتاب نیوز:

این نیز بخشی از نظر بیان شده در چهارمین نشست اردوی جوانان جمعیت و کرامت خانواده است که در روز شنبه (3 تیر 1403) به همت این اردو در کتابخانه مرکزی دانشگاه اصفهان برگزار شد. حسین حرسیج رئیس دانشگاه اصفهان در ابتدای این جلسه و با هدف شفاف سازی اقدامات دانشگاه بر اساس قانون جمعیت جوانان و تعالی خانواده اظهار داشت: فعالیت های اردوی جوانان دانشگاه از اصفهان و خانواده تعالی در سطح استانی و کشوری تقدیر شده است.

وی ادامه داد: برای حل این مشکل ابزار داریم و باید طبق انتظارات پیش برویم. جمعیت جوان یکی از معضلاتی است که امروزه بسیاری از کشورهای جهان با آن دست و پنجه نرم می کنند. حتی آلمان از سیاست ما در مورد شهروندی پیروی می کند. او گامی به سوی سیاست آتی افزایش جمعیت از طریق مهاجرت برداشت.

یکی از اعضای هیئت علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: معتقدیم مشکل جمعیت مشکلی است که باید حل شود. اگر امروز اقدام نکنیم، فردا باید بیشتر هزینه کنیم. با همدلی در عرصه های مختلف آموزشی و سایر ابعاد باید روی این معضل به طور جدی کار کرد. دانشگاه فقط یک بعدی است.

وی افزود: مسکن متاهلین یکی از اقداماتی است که تصمیم داریم به آن بپردازیم. امیدوارم بتوان آن را انجام داد. مهاجرت موضوع دیگری است که نیاز به تغییر جدی دارد. 9.5 میلیون دانش آموز مجرد داریم که نخبه هم هستند. باید به این افراد کمک کرد تا شرایط ازدواج فراهم شود.

رئیس دانشگاه اصفهان تاکید کرد: دستور کار داریم که همه طرح ها و برنامه های مختلف را به حداکثر برسانیم. جمعیت بزرگترین چالش است. ایران کشور خودمان است. برو ایران، قبل از از دست دادن فرصت.

در ادامه جلسه افروز سادات حسینی ابری از اعضای قرارگاه و از اعضای هیئت علمی گروه سلولی، مولکولی و میکروبیولوژی دانشگاه اصفهان اظهار داشت: تاکنون 10 اقدام اساسی انجام شده که با همکاری است. با بخش های مختلف دانشگاه برگزاری رویداد «هدا» با هدف کمک به هویت دانش آموزان دختر یکی از مهم ترین برنامه ها است.

وی افزود: در زمینه کارآفرینی زنان و دختران نیز فعالیت داریم. جلسات متعددی با موضوع هفته جمعیت و نقد و بررسی آثار کم جمعیت نیز ادامه یافت. مهمانی های خانوادگی و اردوهای مادر و کودک از دیگر بخش های این برنامه است. لازم به ذکر است که جلسات ویژه برگزار می شود.

مدرس و پژوهشگر این دانشگاه با اشاره به راه اندازی دانشکده علوم خانواده در دانشگاه تهران گفت: امیدوارم دانشگاه اصفهان نیز در آینده چنین دانشکده ای تاسیس کند. ایجاد یک کتابخانه خانوادگی اختصاصی گام مهمی است که باید برداشته شود. همچنین درصدی از بودجه پژوهشی به تحقیقات زایمان اختصاص یابد.

محیط دانشگاه باید در خدمت مادران و کودکان باشد

نفیسه فقیهی مقدس، عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان و دبیر اردوی جوانان جمعیت و تعالی خانواده دانشگاه اصفهان یادآور شد: تبیین محور و اساس برنامه اردوی جمعیت در دانشگاه اصفهان موضوع اصلی سخنرانی من است. قبل از هر چیز باید بگویم هیچ قانونی تحقق نمی یابد مگر اینکه پایه و اساس وجود داشته باشد.

یکی از اعضای هیئت علمی اهل بیت علیهم السلام گفت: بر سر راه اجرای هر قانونی همیشه موانعی وجود دارد. عده ای به این بحران و قانون اعتقاد دارند و سعی می کنند جوانی جمعیت را محقق کنند. در این راه تعامل و ارتباط معاونت آموزشی دانشگاه با ما بسیار مفید بوده است.

وی با تاکید بر اینکه مشکلاتی مانند مسکن و حتی مشکلات فردی و جزئی در دانشگاه اصفهان مورد توجه قرار گرفته است، گفت: آسیب شناسی های فرهنگی و اجتماعی مختلفی توسط دانشگاه اصفهان مطرح شده است. دانشکده علوم تربیتی و حقوق توصیه های بسیار موثری به جامعه ما کرده است.

فقیهی با توجه به اینکه بدون صرف هزینه های زیاد گام های مهمی برداشته ایم، تصریح کرد: کارگاه موثر و مفیدی داریم. چندین تفاهم نامه با نهادهای دیگر از جمله در حوزه روانشناسی اسلامی امضا کردیم. تفاهم نامه با صداوسیما و رسانه های استانی نیز در همین زمینه.

این مدرس دانشگاه در ادامه توضیح داد: دانشگاه دانشگاه است و ممکن است قدرت نداشته باشد اما همکاری و مشارکت دانشگاه ها و مراکز مختلف می تواند مفیدتر باشد. مهارت های فرزندپروری و سایر دروس باید در قالب واحدهای درسی به دانش آموزان تعریف و آموزش داده شود. اصلاحات و به روز رسانی دوره نیز باید در نظر گرفته شود.

پارک مادر و کودک موضوع بعدی است که اعضای این اردوی جمعیتی دانشگاه اصفهان بیان کردند: دانشگاه باید فضایی را فراهم کند که مادر و کودک بتوانند در فضاهایی مانند پارک ها و مراکز تفریحی و یا کتابخانه های کودکان با هم ارتباط برقرار کنند. در واقع بحث من ایجاد فضای بیرون از مهدکودک است.

سپس امیرحسین بانکی پور، عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان و رئیس کمیسیون مشترک قانون جمعیت جوانان و حمایت از خانواده، در خصوص جمعیت جوانان و خانواده توضیح داد: برتری دانشگاه در مسائل جمعیتی مهم است و باید الگو باشد. . تا الان برنامه ریزی خوبی انجام داده ایم، امیدواریم با هدف رسیدن به قوانین و پیش بینی ها گام های بیشتری برداریم.

یکی از اعضای هیئت علمی گروه معارف اهل بیت(ع) تاکید کرد: می توانم استدلال کنم که چرا این بحران اینقدر بحرانی است. اگر وارد چاله پیری جمعیت شویم 150 سال طول می کشد تا از آن عبور کنیم. شاید ما توانایی ایجاد و برنامه ریزی مانند پارک های مادر و کودک را نداشته باشیم، اما مشکل جمعیت باید حل شود.

بانکی پور همچنین به بررسی مشکل جمعیت در اروپا پرداخت و هشدار داد: برخی از جوامع اروپایی به کندی و تا 300 سال پیر می شوند اما شرایط ما سخت تر است. کشورهای اطراف ما همه جوان هستند. ما در طول فعالیت های خود در مجلس 21 موضوع را شناسایی کردیم که باید برای حل مشکل جمعیت مورد توجه قرار گیرد.

رئیس کمیسیون مشترک حقوق جوانان، جمعیت و حمایت خانواده ادامه می دهد: تعداد مادران 25 تا 40 ساله کاهش یافته است. ما در شرایطی هستیم که اقتصاد ما هم مشکل دارد. در چنین مواردی نمی توان به راحتی بر بعد اجتماعی تأثیر گذاشت و منش و نگاه اجتماعی را تغییر داد. پس ما به قوانین نیاز داریم.

وی هشدار داد که این قانون در برخی زمینه ها بسیار موثر بوده و توضیح داد: میانگین تولد اولین فرزند در یک خانواده ایرانی به 30 سال رسیده است. نرخ باروری در شهرهای مختلف تغییر کرده است و ناامیدی وجود ندارد. ما فقط 50 درصد از قانون جلوتریم و هنوز جای کار داریم. ما باید نرخ باروری خود را افزایش دهیم و باور داشته باشیم که می توانیم.

وی ادامه داد: بخشی از قانون ما فرزندآوری نخبگان و دانشگاهیان است و نمی توان این مشکل را نادیده گرفت. این برخلاف نظر برخی از منتقدان است که معتقدند قانون فعلی باعث تولد کودکان فقیر می شود.

این مدرس دانشگاه افزود: آمار سقط جنین ناامید کننده است. از سقط جنین باید اجتناب شود. این مشکل از دهه 90 ایجاد شده است. سقط جنین قتل است و شیئی شدن جنین باعث این مشکل می شود. باید به خوابگاه ازدواج اضافه شود. این مشکل با تغییر کاربری ساختمان دانشگاه قابل حل است. دانشگاه ما باید خانواده محور باشد. اگر این اتفاق بیفتد، مشکلات ما در ابعاد مختلف چند برابر می شود.

اساتید دانشگاه باید فرزندان خود را ارتقا دهند

حجت الاسلام والمسلمین مستاجرین نمایندگان نهاد رهبری نیز در پایان با محوریت تربیت اخلاقی در حوزه خانواده بیان کردند: برای حل مشکل جمعیت باید جهاد کنیم. بیشترین تأکید در قرآن این است که ازدواج باید انجام شود.

وی ادامه داد: خداوند فرمود ما می دانیم و کمکت می کنیم. برخی از اساتید دانشگاه واعظ بی فرزند هستند. او نمی خواست شاگردانش بچه دار شوند. مشکل جامعه ما فقط توانایی مالی نیست. بسیاری از افراد موقعیت و آینده خوبی دارند، اما نمی خواهند ازدواج کنند.

نماینده ولی فقیه یادآور می شود: ترویج ازدواج بسیار مهم است. اساتید دانشگاه فرهنگ سازی در حوزه جمعیت و کودکان را جزو وظایف خود بدانند. امروزه حتی خانواده های مذهبی نیز با این مشکل جمعیتی مواجه هستند. دختران دانشگاهی باید تشویق به ازدواج شوند. دانشکده علوم تربیتی و تربیتی بخشی از ماموریت در این حوزه است.

مستاجران با تاکید بر اینکه ازدواج امری بوروکراسی و تشریفاتی نیست، گفت: بسیاری از دختر و پسرها به ازدواج فکر نمی کنند. راهی که آغاز شده باید ادامه یابد. این فرهنگ و نیاز باید در جامعه جا بیفتد. باید زمینه های مناسب برای جوانان فراهم شود. ظرفیت عالی هم داریم.