نگاهی به تغییرات جدید در جامعه ژاپن با محوریت خانواده‌های ژاپنی – خبرگزاری آنلاین | اخبار ایران و جهان
خبرگزاری آنلاین _ گروه فرهنگ و ادب، طاهره تهرانی: ارتباطات دانشگاهی در سرتاسر جهان راهی برای درک قوانین و فرهنگ ها و مسائلی است که بر مردم کشورهای دیگر تأثیر می گذارد. و گاهی این ارتباطات منجر به رشد و پذیرش ایده های جدید یا اهمیت حل مشکلات رایج در زندگی انسان می شود. روز شنبه 18 اردیبهشت ماه به همت گروه زبان و ادبیات شرق آسیا نشستی با عنوان به تغییرات اخیر در جامعه ژاپن که بر خانواده ژاپنی تمرکز دارد نگاه کنید در دانشکده زبان های خارجی دانشگاه تهران برگزار شد که سخنران آن دکتر بود توکویو موریتادانشیار دانشگاه کاگوشیما است. این سخنرانی به زبان فارسی انجام شد.
صرف نظر از عنوان طولانی این نشست، کلید واژه های بحث را می توان یافت هویت فردی زنان در مقابل هویت اجتماعی و قانونی در جامعه ژاپن به طور خلاصه درک کنید نام چقدر مهم است؟ در فرهنگ ما اهمیت نام به قدری بالاست که در شاهنامه می بینیم جنگاوری چون بهرام جان خود را فدا می کند تا نامش – حک شده بر دسته تازیانه – به دست دشمن نیفتد. زن و مرد هر کدام با نام های خود شناخته می شوند و هویت فردی خود را در عین داشتن روابط اجتماعی و خانوادگی حفظ می کنند.
خانم موریتا که فارسی شیرین صحبت می کند، سخنان خود را با نام و نام خانوادگی خود آغاز می کند که اگرچه ساده به نظر می رسد، اما محل بحث است. در حقوق ژاپن خانواده مرکز همه چیز است و تعریف قانونی تحت این عنوان شکل گرفته است، طبق قانون همه اعضای خانواده باید نام خانوادگی یکسانی داشته باشند. به طور سنتی، هر زن پس از ازدواج با نام خانوادگی شوهرش شناخته می شود. و این نام جدید به این معنی است که نام او از شناسنامه خانواده پدر حذف می شود و به جای آن خطی با عنوان X نوشته می شود. سپس شناسنامه جدید با ستونی برای مردان، ستونی برای زنان و ستونی برای کودکان یا کودکان صادر می شود. به این ترتیب کلیه تراکنش های بانکی یا KTP مانند گواهینامه رانندگی، مسائل مربوط به تامین اجتماعی و استخدام و مستمری و کارهای قانونی باید با نام جدید انجام شود. به این ترتیب نام خانم موریتا پس از ازدواج با آقای یوندا از توکویو موریتا به توکویو یوندا تغییر کرد. در صورت جدایی زن و شوهر، این نام به حالت قبل برمی گردد و کلیه اسناد باید تغییر کند. و برای تعویض آن باید مبلغ 2250 ین (معادل 500 دلار) پرداخت شود. نرخ طلاق در جامعه ژاپن 30 درصد است.
به گفته خانم موریتا، در سال 1995، لایحه ای به پارلمان ژاپن ارائه شد تا زنان بتوانند نام خود را انتخاب کنند و از همین نام در کارهای حقوقی استفاده کنند، اما حتی پس از گذشت 29 سال، هنوز موفق نشده است. خانم ها با درخواست از محل کار یا کارفرما و موافقت با شرایط می توانند از نام خانوادگی شناخته شده و تربیت شده خود استفاده کنند اما در امور بانکی و مالی باید از نام خانوادگی شوهر که قانوناً شناخته می شود استفاده شود.
وی افزود: در گذشته و قبل از جنگ جهانی دوم، نظام خانواده ژاپن به گونه ای بود که پدر مسئول تصمیم گیری در مورد همه چیز، حتی ازدواج دختر بود. اما پس از سال 1947 و تغییرات در قانون، دختران پس از 18 سالگی می توانند تصمیمات خود را در مورد ازدواج بگیرند. با این حال، کانون خانواده همچنان به شکل جدول باقی مانده است و افراد شناسنامه فردی ندارند. این سیستم هنوز در چین، ژاپن و تایوان وجود دارد. این تغییر نقش تا دهه 1990 کمک زیادی به نظام سرمایه داری و اقتصاد ژاپن کرد، زیرا به زنان اجازه داد تا پس از ازدواج به کار خارج از خانه ادامه دهند. پیش از این مردان در بخش دولتی و خارج از خانه کار می کردند و نقش زنان در بخش خصوصی خانواده همراه با پدربزرگ و مادربزرگ و فرزندان تعریف می شد، زیرا به گفته او سال هاست برنامه های تلویزیونی پخش می شود که ژاپن ایده آل را نشان می دهد. . خانواده: پدر و مادر، پدربزرگ و مادربزرگ و دو یا سه فرزند. و این برنامه سالهاست که به همین شکل پخش می شود و برخلاف جامعه ژاپن تغییری نکرده است.
به گفته خانم موریتا، قبل از جنگ جهانی دوم، 30 درصد از زنان ژاپنی در خارج از خانه کار می کردند، اما اکنون این تعداد به 70 درصد رسیده است. 28 درصد از مردان ژاپنی هرگز ازدواج نکرده اند، در حالی که این رقم در زنان 17 درصد است. اما برای کسانی که در مشاغل رسمی کار می کنند، این نسبت برعکس است، به طوری که 24 درصد از زنان و 19 درصد از مردان تا پایان عمر خود مجرد می مانند، در واقع زنان تمایلی به ازدواج با مردان ندارند. که درآمد کمتری دارد از آنجایی که قوانین مالی خانواده محور است، زنان و افرادی که تنها زندگی می کنند و متاهل نیستند از نظر تامین اجتماعی و مشکلات بازنشستگی مشکل دارند. نداشتن هویت فردی معتبر و تعریف هر فرد با عنوان خانوادگی مشکلاتی را ایجاد می کند، مثلاً در گذشته بیمه سلامت برای خانواده به صورت دفترچه ای بود و اگر دو نفر از اعضای خانواده نیاز به بستری یا درمان داشتند. در عین حال مشکلی برای حل این مشکلات وجود دارد، اکنون برای همه کارت بیمه صادر می شود.
تغییر الگوهای زندگی خانوادگی و اشتغال بیشتر زنان در خارج از خانه نشان از اهمیت هویت فردی برای زنان دارد. بسیاری از زنان در پست‌های دانشگاهی کار می‌کنند و نوشته‌ها و مقالاتی در اعتراض به این تغییر نام دارند. زیرا او را با نام خانوادگی می شناسند و در صورت تغییر این نام تمامی فعالیت های علمی و تخصصی تحت تاثیر قرار می گیرد. مدل مالی خانواده از کشوری که تمام هزینه ها بر عهده مردان است به کشوری که مردان و زنان شاغل پس از ازدواج حساب مشترکی برای خانواده دارند تغییر کرده و بقیه حقوق در اختیار آنها باقی می ماند.
در پایان جلسه برخی از شرکت کنندگان و دانشجویان از خانم موریتا خواستند تا به اولین سوال در مورد تعداد زنان معترض و فعالیت آنها و نحوه اعلام نام اعتراضی پس از ازدواج پاسخ دهد. اما از نظر اجتماعی، اگر زنی بخواهد نام خانوادگی خود را حفظ کند، پدر و مادر شوهرش ناراحت می شوند; اما موردی بود که خانمی در دادگاه شکایت کرد و خواست نام خانوادگی پدربزرگ و مادربزرگش را انتخاب کند تا گم نشوند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا افراد نام خانوادگی خود را تغییر داده اند؟ می گویند 95 درصد، اسم مرد است، 5 درصد اگر خانواده زن معروف و بزرگ باشد، پس مرد نام خود را به نام همسرش تغییر می دهد.