نقش پنهان بلندمرتبه سازی در ناترازی بنزین

به گزارش میجیک رئیس جمهور با حضور در شورای اسلامی برای دفاع از لایحه بودجه از افزایش حدود ۴۰ درصدی مصرف بنزین نسبت به سال ۱۳۹۷ خبر داد. در حالی که رشد جمعیت و درآمد ملی در این زمان کمتر است.

در این میان علاوه بر کیفیت پایین خودروها الگوهای شهرنشینی و گسترش بلندمرتبه ها نقش مهمی در این افزایش مصرف دارد.

با توجه به تحقیق “تراکم جمعیت یا اندازه جمعیت”. «عوامل تعیین کننده ازدحام ترافیک شهری» تراکم بالای جمعیت و ساختمان های بلند باعث ترافیک و طولانی تر شدن زمان سفر در شهرها می شود که به طور مستقیم مصرف بنزین را افزایش می دهد.

در این راستا سرانه مصرف بنزین در شهر پکن با تراکم 44 نفر در هکتار 0.4 لیتر است. در حالی که مصرف سرانه بنزین در شهر تهران با تراکم 148 نفر 1.2 لیتر است و تاثیر الگوی افزایش مصرف سرانه بنزین با افزایش تراکم جمعیت در تهران قابل مشاهده است.

سرانه مصرف بنزین در پکن با تراکم 44 نفر در هکتار 0.4 لیتر است. در حالی که مصرف سرانه بنزین در شهر تهران با تراکم 148 نفر 1.2 لیتر است و تاثیر الگوی افزایش مصرف سرانه بنزین با افزایش تراکم جمعیت در تهران قابل مشاهده است.

این تفاوت نشان می دهد که الگوی شهرنشینی و ناهماهنگی شهری و تراکم جمعیت تأثیر مستقیمی بر مصرف بنزین دارد. ساختمان های بلند و افزایش تراکم در تهران بر زیرساخت های حمل و نقل و افزایش تقاضای سوخت فشار وارد می کند. در نتیجه این عامل پنهان می تواند یکی از دلایل اصلی عدم تعادل بنزین در کشور باشد.

بحران ساخت و ساز بالا و مصرف بنزین

بر اساس گزارش سازمان ملل ساختار و شکل شهرها تاثیر زیادی بر مصرف انرژی و دستیابی به توسعه پایدار دارد. در ایران به ویژه در تهران گسترش عمودی و بلندمرتبه سازی منجر به رشد شهری سریعتر و فشرده تر شده است. این نوع توسعه تراکم جمعیت را در مناطق محدود شهری افزایش داده و منابع و خدمات شهری را تحت فشار قرار می دهد. این مشکل در تهران به وضوح قابل مشاهده است که بر اساس گزارش «تبیین و تحلیل تراکم جمعیت شهری و پراکندگی جغرافیایی شهرهای ایران» مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی تراکم جمعیت به 141 نفر در هکتار رسیده است.

علاوه بر این تحقیقات قبلی که در این زمینه در آمریکا انجام شده است نشان می دهد که تراکم بالا در مناطق بزرگ شهری با افزایش استفاده از خودرو و ترافیک ارتباط مستقیم دارد. این مطالعه که در 164 شهر انجام شده نشان می دهد که افزایش تراکم جمعیت و گسترش ساختمان منجر به طولانی تر شدن زمان سفر شهری و در نتیجه افزایش مصرف سوخت و انتشار آلاینده ها می شود. به طور کلی می توان گفت که تراکم جمعیت نه تنها باعث افزایش ترافیک می شود بلکه بر مصرف انرژی و سوخت نیز تأثیر می گذارد.

تراکم جمعیت بیشتر مصرف بنزین بیشتر

در حالی که نتایج تحقیقات نشان می دهد که ساختمان های بلند و عدم تعادل شهری یکی از عوامل اصلی افزایش مصرف بنزین و نارضایتی در این منطقه است آماری توسط IHS Markit & VCM Study Analytics منتشر شده است که بر اساس آن ایران رتبه هفتم بنزین در جهان را دارد. مصرف واقع در جدول و نمودار زیر سرانه مصرف بنزین در تهران و چند شهر منتخب جهان مقایسه شده است.

به گفته فریدون یاسمی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی تهران مصرف بنزین در این شهر در چند روز گذشته به ۲۲ میلیون لیتر رسید و نسبت به سال قبل ۴.۵ درصد افزایش یافت. این ارقام در کنار تراکم بالای جمعیت و توسعه عمودی در شهر تهران نشان می دهد که شهرهای با تراکم بالا و الگوهای توسعه نامناسب با مصرف سوخت بیشتری مواجه هستند.

این مقایسه نشان می دهد که مصرف بنزین در شهرهای پرتراکم بیشتر از شهرهای کم تراکم است. این در حالی است که شهرهایی مانند پکن در چین با بیش از دو برابر جمعیت تهران سرانه بنزین کمتری مصرف می کنند و این میزان حتی به یک سوم مصرف سرانه تهران می رسد.

در تهران تراکم بالای جمعیت و حجم بالای سفرهای درون شهری مستقیماً منجر به افزایش مصرف بنزین و ناهماهنگی عرضه می شود. به گفته سید جعفر تشری هاشمی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران روزانه 43 میلیون سفر در مساحت 730 کیلومتر مربع از شهر تهران انجام می شود که باعث ایجاد ترافیک طولانی مدت و نیاز بیشتر می شود. سوخت

به گفته فریدون یاسمی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی تهران مصرف بنزین در این شهر در چند روز گذشته به ۲۲ میلیون لیتر رسید و نسبت به سال قبل ۴.۵ درصد افزایش یافت. این ارقام در کنار تراکم بالای جمعیت و توسعه عمودی در شهر تهران نشان می دهد که شهرهای با تراکم بالا و الگوهای توسعه نامناسب با مصرف سوخت بیشتری مواجه هستند.

افزایش مصرف بنزین در تهران تنها بخشی از چالش عدم تعادل سوخت در کشور است. هاشم اوره ای کارشناس انرژی هشدار داد: مصرف روزانه بنزین به ۱۲۷ میلیون لیتر رسیده و تولید داخلی دیگر پاسخگوی سطح تقاضا نیست. وی گفت: این میزان مصرف نسبت به سال گذشته 13 درصد افزایش یافت و ایران را از صادرکننده به واردکننده بنزین تبدیل کرد. این آمار نشان می دهد که توسعه ناموزون و تراکم بالای جمعیت به ویژه در کلان شهرهایی مانند تهران نه تنها ترافیک و رفت و آمد درون شهری را متوقف می کند بلکه مصرف سوخت را نیز برای کشور با چالش جدی برای تامین بنزین مواجه کرده است.

انتهای پیام