قصه زندگی‌های بی‌قله ولی پُردامنه/روایت زندگی یک معلم و مادر شهید – خبرگزاری آنلاین | اخبار ایران و جهان
خبرگزاری آنلاین _ گروه های فرهنگی و فکری: کتاب مرضیه روایت زندگی نوزاد مرضیه میررضایی مادر شهدای مدافع حرم حجت الاسلام محمود تقی پور است. این کتاب با تحقیق زهرا عاشوری و ویراستاری لطیفه نجاتی توسط انتشارات رهیار منتشر و راهی بازار نشر شده است.
صفورسادات امین جواهری، جامعه شناس و پژوهشگر ارشد مطالعات زنان و خانواده، این کتاب را در یادداشت هایی نوشته است. امین جواهری این یادداشت را برای انتشار به خبرگزاری آنلاین ارسال کرده است.
در زیر جزئیات این یادداشت ما می خوانیم؛
از ابتدای کتاب مرضیه، عنوان روی جلد، سعی کردم خطوط مهم و منسجم این روایت را بیابم. اوج بی نظیر زندگی مرضیه چیست؟ آیا او در زیر گردن سخت خود نقشی را خلق کرد که داستان زندگی آن شایسته تاریخی باشد؟ و چگونه می توان داستان نام و تاریخ زندگی او را خواند؟ پس از این فقدان، در مقدمه ناشر، من متوجه انفجار کلمات پیچیده در جملات طولانی نشدم و همچنین متوجه تورم مفاهیم سیال در مورد زنان و صراحت ساختاری نشدم. اما هیچ نشانی از زندگی مرضیه نیافتم.
در آینده، گاهی اوقات لذت یافتن در ذهنم می درخشد، اما نه برای مدت طولانی. من این خط پیوسته و مهم را در ابتدا یا در وسط یا انتهای کتاب نمی بینم. صفحات را باز کردم تا نخ تسبیح داستان زندگی مرضیه را پیدا کنم. گاهی در جزئیات زندگی او گم می‌شوم، گاهی احساس می‌کنم دنباله‌روی دفتر خاطرات مادری است که خاطرات فرزندانش را با هدف نشان دادن سبک تربیتی‌اش می‌نویسد. گاهی اوقات می‌خواهم جنبه‌های مختلف زندگی مرضیه را بر روی چندین محور سازماندهی کنم و دسته‌بندی‌های کلی تری از جزئیات مفید ترسیم کنم.
ابهام منطقی اشیا و بی هویتی اشیا فضای اندیشه را مبهم تر می کند. فصل اول و دوم کتاب تا اواسط فصل سوم شامل جزئیاتی از زندگی خانواده مرضیه از اواسط دهه 30 تا اواخر دهه 60 است. بسیاری از جزئیات زندگی مرضیه در این دو فصل، داده‌هایی است که تاکنون داده‌های بی‌اهمیت و بیهوده تلقی می‌شده، اما زیر قلم نویسنده و واژگان گوناگون، به‌عنوان بازنمایی فرهنگ‌ها و سبک‌های زندگی سنتی و مذهبی است. خانواده. است. جزئیات شامل تقسیم کار با نامادری، خواستگاری و ازدواج، جهیزیه و روند زایمان است.
از اواسط فصل سوم تا انتهای این فصل، الزامات و چالش های استخدام مرضیه در دهه 60 و 70 ارائه شده است. مرضیه در نوع خود یکی از اولین کسانی بود که بعد از انقلاب وارد ساختار اداری کشور شد. راهنماهای مذهبی و سنتی زنان به طور فزاینده ای در کارهای اداری خارج از خانه و همچنین ایفای نقش های سنتی و سابق خانوادگی مشارکت دارند. در این بخش، حفره زندگی مرضیه را در وادی کارش دنبال می کنیم. مرضیه از تمامی امکانات محیطی برای هماهنگی کارهای خانه، خانه داری و مراقبت از کودکان استفاده کرده است. به عنوان مثال، او فرزندان خود را از ظرفیت یک مهدکودک به بسیاری از پرستاران مورد اعتماد استخدام کرده و کودکان را در خانه رها کرده است. با کمال تعجب، هیچ یک از این انتخاب هایی که مرضیه در نظر گرفت، به معنای سهل انگاری برای فرزندانش نبود و راهبرد جبران و عدم جایگزینی او به وضوح بیان شد.
جدای از ماجرای مورد چهارم، به یکباره شاهد تصویری کلیشه ای از مرضیه هستیم که فقط دیده و تمجید می شود. البته انحصار روایی این فصل بر خلق و خو و خاطرات کودکی فرزندانش بسیار مبهم و غیرطبیعی به نظر می رسد. در روایت فصل پنجم، تجربه «مادر شهدا» بودن مرضیه را تماشا می کنیم و با ادامه فصل رشد و حرکت بی پایان مرضیه، کتاب را به پایان می بریم.
در نهایت وقتی صفحات کتاب را تا می کردم و به کل داستان فکر می کردم، ناگهان درخششی متفاوت در ذهنم ایجاد شد. مرضیه نمونه ای متفاوت در تاریخ شفاهی ایران است. از همان ابتدا، من مجبور نبودم به دنبال خطوط مهم و مداوم باشم. گویی این کتاب ادعای نشان دادن اوج یا برجسته ترین محوری در زندگی مرضیه ندارد یا شاید زندگی مرضیه چنین خطی ندارد. مرضیه راوی زندگی مردی نیست که آثارش در زندگی‌اش به‌طور باورنکردنی به چشم می‌خورد، بلکه جنبه‌های مختلفی از زندگی زنانی را روایت می‌کند که حوزه‌های زندگی‌شان با قله‌ها متفاوت است و مخرج مشترک همه حوزه‌ها هستند. زندگی او نگران و تلاش برای “رشد” است.
«مرضیه» روایتی روشن و به موقع با داده های دقیق و کاربردی از تحصیل و زنان و سبک زندگی در دهه 40 و 60 است. سیر خلاقانه داستان، گاه تداوم چند وقایع زندگی مرضیه را از کودکی تا پیری نشان می دهد، مانند عمل تربیتی «آقاجان» و گسترش مسیرهای تربیتی در نسل مرضیه. علاوه بر این، لنز دوربین مرضیه بر خلاف اکثر کارهایی که در این زمینه انجام می‌دهند، قرار است تلخی و خشونت را در کنار شیرینی و راحتی ثبت کند، تلخی را از بین نبرد و دور ریخته نشود. این چارچوب دو مزیت دارد: دوستی و اعتماد مخاطب را افزایش می‌دهد و بستری برای ایده‌های سازنده در مورد تاب‌آوری و همزیستی سازنده و پیش‌رونده در تعارض ایجاد می‌کند. طلاق پدر و مادر مرضیه، لایه حمایت عاطفی از مرضیه پس از طلاق، اختلافات سیاسی بین خانواده در بحبوحه انقلاب و مشکلات مرضیه با خانواده «حسن آقا» نمونه‌های معروفی است. همه این امتیازات نوید توسعه روش هایی در زمینه تحقیق و تدوین تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی ایران را می دهد.
با کتاب مرضیه وارد دنیایی پر از روایت های مفصل و جذاب می شویم. ما خود را در میانه همه این جزئیات می یابیم، و همچنین نمی دانیم که در پایان دقیقاً چه چیزی به دست آورده ایم. زندگی مرضیه هیچ محور و قله ای برای سامان دادن به این جزئیات ندارد، اما نخ های تسبیح دیگری می توانند روایت زندگی او را سامان دهند و روایت کنند و آن را جاودانه و مشهور کنند. نخ تسبیحی که داستان هایی درباره زندگی ناخوشایند اما طولانی مانند زندگی مرضیه را جمع آوری و برجسته می کند. حال روایت تجارب زندگی بیشتر مردم عادی که با خلاقیت و نشاط، زندگی روزمره خود را بدون ثمره کسالت و تکرار نجات می دهند و برای خود و اطرافیانشان «رشد» رقم زده اند، از نگاه مورخان ناپدید می شود و اگر بخواهند در تک نگاری مرضیه ذکر شود. مرضیه حاکی از آن است که مرضیه ای است که عمرش کامل است و باید ثبت شود، اما با نخ تسبیحی که ماندگار است.