انتقال پایتخت از دیدگاه خطرپذیری لرزه ای؛ با شرایط کنونی انتقال پایتخت دور از ذهن می نماید

دکتر شهریار سلیمانی آزاد زلزله پژوه و رئیس پروژه دیرینه لرزه شناسی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در گفت وگو با میجیک.وی با اشاره چندین بار به انتقال پایتخت گفت: تغییر پایتخت ایران از دیرباز به یکی از مهمترین موضوعات مطرح شده در بین رهبران سیاسی دانشمندان و مردم تبدیل شده است و موضوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد. از زوایای مختلف (مانند: معماری جامعه شناسی اثرات تغییرات آب و هوایی خطرات مختلف و …) دیده شود تا بفهمیم این مشکل از کجا می آید؟

وی افزود: انسان ها سعی کرده اند با ساختن جوامع کوچک و بزرگ شهری و روستایی از زندگی مرفه و امن تری برخوردار شوند. ناامنی ناشی از تمرکز جمعیت در مناطق خطرناک نتیجه دیگری جز افزایش احتمال آسیب پذیری نخواهد داشت.

سلیمانی آزاد با بیان اینکه ریسک می تواند یک ریسک طبیعی یا انسانی و گاهی ترکیبی از هر دو باشد ادامه داد: اما عواقب حوادث بد ریسک را هم اضافه کنیم این ترکیبی از دو طبیعی و انسان ساخته است. خطرات یعنی قوز روی قوز!

پژوهشگران زلزله های زمین ساختی و متولیان پروژه های دیرینه لرزه شناسی سازمان زمین شناسی خاطرنشان کردند: اگر مردم شهر باستانی ری و روستای تهران یکی از کارکردهای آن در دو قرن پیش در جان می دانستند که چنین می شد. پایتخت در آینده ای نزدیک شاید طرحی با رویکردی چند وجهی برای انجام چنین کاری انجام شود و اکنون ما ساکنان تهران امروز آنها را به چالش بکشیم! اما متأسفانه اینطور نبود و شاید پایتخت بودن تهران بیش از هر جنبه عاقلانه و راهبردی به میل یک شاه قاجار به تفریح ​​در هوای خوب مربوط می شد.

وی ادامه داد: به یاد دارم که نویسنده در کتاب شکل گیری و رشد شهرهای ایران را در قرون اخیر رشد روستاهای قبل از آن و حتی خیابان های بسیار شبیه کوچه های قدیمی را شرح داده است. از روستای اول و آن. دیدگاه «هر چه که باشد اتفاق بیفتد» و تنها امید به بارش های خوب در سال آینده برای جامعه قدیمی کشاورزی ایران از جمله دلایلی است که نویسنده کتاب به آن اشاره کرده است.

سلیمانی آزاد خاطرنشان کرد: به دور از درستی یا نادرستی بی نظمی و شلختگی توسعه روستایی و شهری ما در قرن جدید قابل انکار نیست… به ویژه در مورد شهری مانند تهران.

وی تهران را شهر کوهپایه ای خواند و افزود: این شهر در جنوب رشته کوه های البرز و شمال کویر قرار دارد به همین دلیل در کنار گسل جنبا که سابقه زلزله دارد شکل گرفته و گسترش یافته است. بنابراین گسترش اولیه از شهر ری در شمال و جنوب بوده سپس محدوده شهر در شرق و غرب گسترش یافته است.

محققان لرزه نگاری زمین ساختی این سازمان زمین شناسی هشدار می دهند: علاوه بر این وجود شهرهای اقماری و سکونتگاه های حاشیه نشین وسیع در چند دهه گذشته از ویژگی های این کلانشهر است به نحوی که مناطق را از مناطق مسکونی جدا می کند. این شهر و نواحی پیرامونی آن بیش از هزاران کیلومتر مربع رسیده است.

وی تصریح کرد: تنها از نظر مخاطرات طبیعی مربوط به این جمعیت باید به یاد داشته باشیم که بر اساس اسناد تاریخی آخرین زلزله بزرگ در شهر ری در سال 1830 میلادی (یعنی کمتر از دو قرن پیش) بوده است. . کل جمعیت کمتر از 60 هزار نفر و مساحت آن کمتر از 2 کیلومتر مربع است. بنابراین مقایسه مناطق شهری و جمعیت متمرکز و پراکنده امروزی با وضعیت فوق عملاً پرخطرتر شده است.

وی تاکید کرد: اگر امروز یکی از دلایل پیشنهاد تغییر پایتخت در ایران همین باشد سوالات دیگری پیش روی همه خواهد بود. آیا شهرهای دیگری که جایگزین تهران به عنوان پایتخت شدند (اعم از متمرکز و غیر متمرکز) شرایط لرزه ای بهتری نسبت به تهران دارند یا خیر؟ سوالی که باید به آن پاسخ داده شود در دسترس بودن داده های علمی کافی با کیفیت مناسب است. از سوی دیگر پدیده هایی مانند تغییر اقلیم و اثرات مخرب کاهش دسترسی مردم به منابع آبی (به ویژه در عرض های جغرافیایی جنوبی) منجر به مهاجرت بیشتر مردم به شهرها و مناطق شمالی خواهد شد. زیرا از این پس دسترسی به منابع محدود آب شیرین زمین از اولویت بیشتری نسبت به گذشته برخوردار خواهد بود. بنابراین می بینیم که همین یک مورد برای محدود کردن جابجایی پایتخت به عنوان مثال به یک منطقه لرزه خیز کمتر در جنوب کافی است.

سلیمانی آزاد تاکید کرد: از منظر زلزله می توان گفت با توجه به نوسازی و بازسازی انجام شده در تهران در سه دهه اخیر آیین نامه طراحی ساختمان ها در برابر زلزله «اگر و فقط اگر» است. به درستی طراحی نظارت و اجرا شود.

مسئول پروژه دیرینه زلزله شناسی سازمان زمین شناسی کشور: اما به شهادت کارشناسان ساختمانی به دلیل سود بالای صنعت ساختمان این مشکل منجر به ورود سرمایه داران غیرمتخصص (مانند) می شود. سیاستمداران پزشکان و…) در این صنعت که گاه با تأثیرگذاری بر نظارت فنی و کسب نتایج نامعتبر از وقوع آن جلوگیری می کند. از سوی دیگر با توجه به شرایط سخت اقتصادی کنونی کشور و بسیاری از پروژه های عمرانی هنوز در زمین مانده است انتقال واقعی سرمایه دور از ذهن به نظر می رسد.

وی تاکید کرد: باید همیشه باور داشته باشیم که «بهتر از پرکردن» و جامعه فنی ما تنها می تواند شهر ایمن بسازد و گسترش دهد و سازه هایی را که با همکاری ویژه شرکت های بیمه در میان مدت و بلندمدت طراحی و ساخته شده است بازنگری و اصلاح کند. با کاهش سطح آسیب پذیری به کاهش خطر لرزه ای در این کلانشهر کمک می کند. استفاده همزمان از این دو اقدام جبران بی دغدغه خسارات مالی احتمالی را نیز برای افراد در امان از خطر به همراه خواهد داشت.

انتهای پیام